Từ tuyến giáp đã quen thuộc với nhiều người, nhưng khi nhắc đến cái tên tuyến giáp thì ít người biết. Đối với hoạt động sinh trưởng của cơ thể, tuyến nội tiết này đóng vai trò vô cùng quan trọng, vì vậy bất kỳ sự bất thường nào của tuyến giáp cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy cụ thể tuyến giáp và bệnh lý tuyến giáp là gì?

09/11/2022 | Những Lưu Ý Quan Trọng Người Bị Viêm Tuyến Giáp Cần Ghi Nhớ 10/06/2022 | Bệnh Tuyến Giáp Có Chữa Được Không? Điều trị là gì? 21/09/2022 |Bệnh nhân mổ nội soi tuyến giáp cần chú ý những gì?

1.Tuyến giáp trạng là gì?

Tuyến giáp trạng (thường được gọi là tuyến giáp trạng, tuyến cận giáp trạng) là một tuyến nội tiết hình móng ngựa nằm ở phía trước cổ, tiết ra hormone thyroxine (T4) để điều hòa và phối hợp sự phát triển của các cơ quan khác nhau trong cơ thể và thúc đẩy chức năng tế bào và khả năng trưởng thành.

Tuyến giáp là tên gọi khác của tuyến giáp

Cụ thể, chức năng của tuyến giáp bao gồm:

-Tăng cường hoạt động của tế bào, tăng glucose chuyển hóa đường huyết cao.

– Tăng cường chuyển hóa lipid, giúp cơ thể tạo năng lượng cho các hoạt động hàng ngày, giúp giảm cân.

– Ảnh hưởng đến chức năng của tuyến vú và tuyến sinh dục.

– Tăng nhịp tim và lưu lượng máu qua tim.

– Tăng cường hô hấp, cung cấp oxy cho các mô để trao đổi chất cho các cơ quan.

– Giúp tăng trưởng và phát triển các chức năng của cơ thể, đặc biệt là chức năng của não bộ.

– Tăng cường chức năng của hệ thần kinh và trí não.

– Duy trì nồng độ canxi trong máu ổn định.

Hoạt động của tuyến giáp được điều hòa bởi tuyến yên, cơ chế như sau: Tuyến yên tiết ra hormone kích thích tuyến giáp (TSH) để kích thích tuyến giáp bài tiết T4. Nếu nồng độ T4 trong máu giảm, tuyến yên sẽ tiếp tục tiết ra nhiều TSH để giúp tuyến giáp tiết ra đủ lượng T4 cần thiết. Nếu nồng độ T4 trong máu cao hoặc đầy đủ, tuyến yên sẽ tiết ra ít TSH hơn, từ đó làm cho tuyến giáp tiết ra ít T4 hơn để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Bệnh tuyến giáp xảy ra khi hệ thống thể dịch và thần kinh bị rối loạn do cơ chế điều hòa này.

2.Các bệnh tuyến giáp thường gặp

2.1. Suy giáp

Suy giáp xảy ra khi vì lý do nào đó tuyến giáp không sản xuất đủ T4 và tuyến yên vẫn tiết ra một lượng lớn TSH. Trong trường hợp này, xét nghiệm máu cho thấy TSH tăng cao và T4 giảm. Bệnh lý này có thể xảy ra tự phát, nhưng cũng có thể xảy ra sau khi cắt bỏ một phần tuyến giáp.

Dấu hiệu thường gặp của bệnh nhân suy giáp

Dấu hiệu khởi phát của bệnh nhân suy giáp tương đối mơ hồ: lừ đừ, mệt mỏi, giảm trí nhớ, đau teo cơ, táo bón, phù nhẹ ở mắt và mặt, da khô, sưng tấy,…Nếu để bệnh trong một thời gian, mọi hoạt động tinh thần và thể chất của người bệnh sẽ bị đình trệ, ăn uống không ngon miệng, tóc khô và rụng, thậm chí hôn mê đột ngột,..

2.2.Triệu chứng cường giáp

Cường giáp là kết quả của một tuyến tiết ra quá nhiều T4. Các triệu chứng thường do bệnh gây ra: tâm trạng thất thường, mất ngủ, hồi hộp, đôi khi bơ phờ, run tay chân, chịu nóng kém, ăn quá nhiều thì sụt cân, khó thở, đánh trống ngực, suy nhược, mắt sưng và lồi,…

Những triệu chứng này khác nhau ở mỗi người, tuyến giáp có thể to hoặc không. Ở bệnh nhân cường giáp, kết quả xét nghiệm cho thấy T4 và FT4 trong máu tăng cao, trong khi TSH có thể giảm. Kết quả chụp tuyến giáp bằng i-ốt phóng xạ cho thấy khả năng hấp thụ i-ốt của tuyến giáp.

2.3. Ung thư tuyến giáp

Đây là một bệnh tuyến giáp ác tính được đặc trưng bởi sự gia tăng nhanh chóng thể tích tuyến giáp trong thời gian ngắn và sự to lên bất thường của các hạch bạch huyết xung quanh tuyến giáp. Tâm trạng thay đổi thất thường, nhanh chóng mệt mỏi khi hoạt động, run tay chân, khó thở, sụt cân dù ăn nhiều, đau bụng kinh,…

2.4. U lành tuyến giáp

Nếu hiểu được tuyến giáp là gì, người bệnh sẽ thấy nhân giáp lành tính là bệnh lý tuyến giáp phổ biến nhất. Khối u xuất hiện gây nổi cục hoặc phì đại tuyến giáp nhưng không cản trở hoạt động, sinh hoạt hàng ngày. Xét nghiệm máu ở bệnh nhân có khối u lành tính cho thấy giá trị TSH và T4 bình thường.

Khi nhân giáp lành tính to dần và chèn ép các cơ quan xung quanh, người bệnh sẽ khó nuốt, khó thở, ho dữ dội,… Các nhân giáp lành tính thường gặp bao gồm:

– Nhân giáp to đều tuyến giáp không đau: Tuyến giáp to nhanh có thể gây khó coi và chèn ép gây ho và khó thở.Người bệnh cần dùng thuốc thyroxine để giảm kích thước tuyến giáp, thông thường phải điều trị từ 3-6 tháng mới có tác dụng nhưng cũng có trường hợp phải mất thời gian dài, thậm chí cả đời mới kiểm soát được tuyến giáp. Tăng kích thước. Nếu điều trị bằng thuốc thất bại, phần lớn tuyến giáp phải được cắt bỏ, chỉ để lại một phần nhỏ để duy trì khả năng sản xuất thyroxine.

– Tuyến giáp to và sần: Thường không có triệu chứng nên không cần điều trị.

– Tuyến giáp to một vị trí: cần theo dõi và sinh thiết để phát hiện sớm các dấu hiệu của khối. u ác tính để điều trị kịp thời.

3. Các lựa chọn điều trị cho tuyến giáp là gì?

Bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh tuyến giápcần đến khoa Nội tiết để được khám lâm sàng và xét nghiệm để chẩn đoán chính xác.