Tăng acid uric máu và những tác động của nó

Tăng acid uric máu là một chỉ báo phổ biến cho bệnh Gout và bệnh thận. Tình trạng này xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao do yếu tố cơ thể hoặc do chế độ ăn uống không khoa học. Các nguyên nhân chính gây tăng acid uric bao gồm lối sống không lành mạnh và chế độ dinh dưỡng không hợp lý.

Tăng acid uric máu là gì?

Tăng acid uric máu là tình trạng nồng độ acid uric trong máu tăng cao, xảy ra khi cơ thể chuyển hóa purin quá mức hoặc không tiết thải acid uric ra khỏi cơ thể. Tình trạng này có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho xương, khớp và gây hình thành tinh thể monosodium urate (MSU) gây viêm khớp, đồng thời tăng nguy cơ mắc bệnh tim và bệnh thận.

Nguyên nhân gây tăng acid uric máu

Tăng acid uric máu thường do lượng purin cung cấp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết. Ngoài ra, di truyền, môi trường, chế độ dinh dưỡng và lối sống cũng là các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ tăng giảm của acid uric trong cơ thể.

Các yếu tố nguy cơ gây tăng acid uric máu bao gồm:

• Hội chứng chuyển hóa
• Lạm dụng hoặc sử dụng thường xuyên rượu bia
• Tăng huyết áp
• Bị đái tháo đường
• Tiêu thụ quá mức các loại thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản có vỏ…
• Sử dụng thuốc lợi tiểu quai, thiazide.

Triệu chứng của tăng acid uric máu và bệnh gout

Triệu chứng của tình trạng tăng acid uric trong máu thường bao gồm các triệu chứng của bệnh gout và sỏi thận. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, tình trạng tăng acid uric cao không có triệu chứng rõ ràng để phát hiện. Triệu chứng thường xuất hiện khi tình trạng kéo dài và chưa được điều trị đúng cách, và các triệu chứng cũng trở nên nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng phổ biến của bệnh gout bao gồm:

• Sưng, nóng, đỏ và đau khớp
• Giới hạn vận động các khớp, khó di chuyển
• Cứng khớp và biến dạng khi bệnh kéo dài
• Hình thành tinh thể monosodium urate (MSU) dưới da

Triệu chứng của sỏi thận bao gồm đau quặn bụng, tiểu ra máu, rối loạn đi tiểu như tiểu thường xuyên, nước tiểu đục, có mùi hôi nồng hoặc chứa máu.

Chẩn đoán tình trạng tăng acid uric máu

Chẩn đoán tình trạng tăng acid uric máu chủ yếu dựa trên xét nghiệm máu. Xét nghiệm nước tiểu cũng có thể hỗ trợ chẩn đoán và tìm nguyên nhân tắc nghẽn acid uric trong máu. Các chỉ số xét nghiệm máu và nước tiểu bao gồm nồng độ acid uric, nồng độ acid uric trong nước tiểu và tìm tinh thể MSU trong nước tiểu.

Lưu ý: Một số phương pháp chẩn đoán bệnh gout có thể sử dụng siêu âm, chụp X-quang khu vực sưng đau hoặc gắp dịch khớp để tìm tinh thể MSU.

Tác hại của tăng acid uric máu

Tăng acid uric máu là một tình trạng sức khỏe đáng báo động cho người bệnh. Tình trạng này có thể gây ra các bệnh về xương khớp, đặc biệt là bệnh gout, tổn thương thận gây sỏi thận và suy thận, tổn thương tim mạch gây tăng huyết áp… Ngoài ra, tình trạng tăng acid uric kéo dài cũng tăng nguy cơ mắc các bệnh như rối loạn chuyển hóa, bệnh đái tháo đường, tim mạch và bệnh thận mãn tính.

Việc thay đổi chế độ dinh dưỡng và duy trì nó là điều quan trọng nhất khi mắc tình trạng tăng acid uric máu. Đặc biệt, bệnh nhân cần tuân thủ và tự bảo vệ sức khỏe của mình, đặc biệt là những người lớn tuổi hoặc có nhiều bệnh lý tiềm ẩn như đã đề cập tại đây.

Nhóm nguy cơ cao bị tăng acid uric máu

Mỗi người đều có khả năng bị tăng acid uric máu, tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy nam giới có khả năng dễ bị tăng acid uric máu cao hơn so với nữ giới. Điều này có thể liên quan đến tính chất công việc và lối sống của đa số nam giới, dẫn đến việc tăng nồng độ acid uric trong máu.

Những yếu tố nguy cơ bao gồm việc tiêu thụ rượu bia, hoạt động thể chất nặng, bệnh thận, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy giáp, béo phì và sử dụng thuốc điều trị bệnh tim mạch.

Cách điều trị tăng acid uric máu

Điều trị tăng acid uric máu chủ yếu bao gồm điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, giảm lượng purin động vật trong bữa ăn. Đối với những người có triệu chứng của bệnh gout, bác sĩ sẽ kê thuốc để kiểm soát các triệu chứng này và sử dụng thuốc hạ acid uric máu khi cần thiết.

Đối với những trường hợp không có triệu chứng và không ảnh hưởng đến xương khớp và thận do tăng acid uric máu, không cần sử dụng thuốc hạ acid uric máu. Đối với những người đã được chẩn đoán gout, bác sĩ sẽ kê thuốc điều trị đồng thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Các loại thuốc điều trị gout bao gồm thuốc chống viêm không steroid, colchicine hoặc corticoid.

Cần lưu ý rằng, các thuốc này chỉ dùng để giảm triệu chứng và được sử dụng trong giai đoạn đầu để ngăn ngừa cơn gout cấp và nên ngừng sử dụng sau vài tháng. Trong khi đó, các thuốc dùng để hạ nồng độ acid uric máu bao gồm allopurinol, febuxostat, probenecid được sử dụng lâu dài để duy trì nồng độ acid uric máu và ngăn ngừa hình thành tinh thể MSU gây tổn thương khớp.

Ngoài ra, đối với những người có tình trạng sỏi thận do acid uric cao, bác sĩ sẽ điều trị sỏi thận trước. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm uống thuốc giảm đau, tán sỏi hoặc phẫu thuật cắt bỏ tùy thuộc vào kích thước sỏi. Cùng với đó, chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng rất quan trọng để cải thiện chức năng thận và cân bằng nồng độ acid uric.

Để hạn chế tăng acid uric trong máu, cần tuân thủ những lưu ý dinh dưỡng sau đây:

• Không tiêu thụ nội tạng động vật
• Hạn chế hải sản có vỏ như tôm, cua…
• Hạn chế thịt đỏ như thịt bò, thịt dê, thịt cừu…
• Không uống rượu bia và thực phẩm chứa cafein, không hút thuốc lá
• Ưu tiên hấp thụ đạm từ thực vật
• Ăn nhiều rau xanh
• Uống nhiều nước

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh là nơi tập trung các chuyên gia hàng đầu về cơ xương khớp. Bệnh viện sở hữu các thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Đây là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp.

Để đặt lịch khám và điều trị tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách vui lòng liên hệ tại đây.

HEFC đã chỉnh sửa bổ sung vào cuối bài viết. Hãy truy cập HEFC để biết thêm thông tin.