Định nghĩa thiết bị là gì? Quy trình vận hành, bảo dưỡng máy móc thiết bị

Định nghĩa máy móc và thiết bị

Máy móc là gì?

Máy móc là những công cụ phức tạp được tạo thành từ nhiều bộ phận, được sử dụng để thực hiện các công việc chuyên môn. Trong khi đó, thiết bị là những bộ phận phụ trợ được sử dụng để hỗ trợ hoạt động của máy móc. Trong thực tế, máy móc và thiết bị thường được sử dụng như một khái niệm chung và có thể được liên kết với nhau.

Giải đáp định nghĩa máy móc và thiết bị

Định nghĩa trong định giá

Trong định giá, máy móc và thiết bị là các tài sản không có định, bao gồm các máy riêng lẻ hoặc cụm máy và dây chuyền sản xuất. Chúng bao gồm các yếu tố cơ, điện, điện tử,… đóng vai trò biến đổi năng lượng và nguyên vật liệu thành các sản phẩm cụ thể, phục vụ cho đời sống xã hội hoặc thực hiện các công việc khác nhau.

Phân loại máy móc và thiết bị theo công năng sử dụng

Các loại máy móc và thiết bị có thể được phân loại theo công năng sử dụng như sau:

Máy, thiết bị động lực: máy phát điện, máy biến áp, máy phát động lực,…
Máy, thiết bị công tác: máy móc trong ngành khai khoáng, máy dùng trong nông, lâm nghiệp, máy bơm nước và xăng dầu, thiết bị sản xuất hóa chất, vật liệu xây dựng, đồ sành sứ, thủy tinh, thiết bị luyện kim, thiết bị sản xuất linh kiện điện tử, quang học, cơ khí, máy móc điện ảnh, y tế, thiết bị viễn thông, điện tử, tin học và truyền hình, thiết bị lọc hóa dầu, thiết bị xây dựng, cần cẩu,…
Thiết bị đo lường, thí nghiệm: máy móc đo lường, thử nghiệm các đại lượng cơ học, âm học và nhiệt học, thiết bị điện và điện tử, thiết bị quang học và quang phổ, thiết bị đo phóng xạ, thiết bị đo và phân tích lý hóa, thiết bị đúc trong công nghiệp,…
Thiết bị và phương tiện vận tải: vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường không, phương tiện bốc dỡ, nâng hàng hóa,…
Dụng cụ quản lý: thiết bị tính toán, đo lường, thiết bị thông tin, điện tử và phần mềm tin học phục vụ quản lý,…
Bộ thiết bị vệ sinh: các dụng cụ dùng cho quá trình làm sạch không gian, chi tiết, máy móc,…

Quy trình vận hành máy móc và thiết bị

Sau khi hiểu rõ định nghĩa máy móc và thiết bị, người dùng cần nắm vững quy trình vận hành và trang thiết bị. Một số lưu ý quan trọng là:

Đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về an toàn và vệ sinh lao động. Từ khâu thiết kế, chế tạo, lắp đặt đến sử dụng và quản lý máy móc, thiết bị phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn cụ thể.
Xác định các nguy cơ gây tai nạn lao động trong quá trình sử dụng máy móc, thiết bị và áp dụng các biện pháp an toàn thích hợp.
Chỉ người phụ trách vận hành máy móc được điều khiển và khởi động máy.
Kiểm tra thiết bị an toàn và vị trí đứng trước khi vận hành máy.
Vận hành máy móc theo yêu cầu kỹ thuật và quy định an toàn.
Tắt nguồn máy khi mất điện.
Khi muốn điều chỉnh máy, tắt động cơ trước khi thực hiện. Đợi máy dừng hẳn hoặc điều khiển trực tiếp theo hướng dẫn an toàn.
Không rời khỏi cương vị khi máy đang vận hành.
Theo dõi thông số vận hành máy. Nếu máy có hiện tượng bất thường, người dùng cần xử lý ngay hoặc thông báo cho người quản lý để có biện pháp khắc phục.
Không bước ngang qua động cơ và các thiết bị truyền động khi đang vận hành.
Không sử dụng vòi nước xịt rửa các thiết bị mang điện như motor, tủ điện, nút bấm, hệ thống điều khiển tự động,…
Báo cáo ngay khi phát hiện sự cố rò rỉ điện.

Quy trình bảo trì và bảo dưỡng máy móc và thiết bị

Bên cạnh định nghĩa máy móc và thiết bị, người dùng cần quan tâm đến quy trình bảo trì và bảo dưỡng để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất hoạt động của thiết bị. Quy trình này bao gồm:

Xây dựng mục tiêu bảo dưỡng

Mục tiêu của công tác bảo dưỡng là duy trì tình trạng hoạt động tốt nhất của thiết bị với chi phí thấp nhất. Các nhiệm vụ chính của công tác bảo dưỡng bao gồm nâng cao độ tin cậy, tối ưu hóa chi phí, đảm bảo an toàn, bảo vệ môi trường và thực hiện các trách nhiệm xã hội.

Chọn hình thức bảo dưỡng phù hợp

Tùy thuộc vào loại thiết bị, sẽ có hình thức bảo dưỡng phù hợp. Các loại hình bảo dưỡng bao gồm:

Thiết bị sống còn: bảo dưỡng dựa trên tình trạng máy móc (theo dõi rung động, nhiệt độ, tiếng ồn) và bảo dưỡng định kỳ (thay dầu, thay thế các chi tiết định kỳ).
Thiết bị quan trọng: bảo dưỡng dựa trên tình trạng, bảo dưỡng khi gặp sự cố hoặc khi có dấu hiệu hư hỏng.
Thiết bị phụ trợ: bảo dưỡng khi có sự cố hoặc định kỳ.

Cơ cấu tổ chức cho hoạt động bảo dưỡng

Việc tổ chức hoạt động bảo dưỡng cần có:

Bộ phận lập kế hoạch: chịu trách nhiệm lập kế hoạch vật tư, kế hoạch bảo dưỡng định kỳ, kiểm định thiết bị và kế hoạch sửa chữa.
Bộ phận thực thi: thực hiện sửa chữa và bảo dưỡng thiết bị.
Xây dựng quy trình bảo dưỡng và sửa chữa.

Lập kế hoạch bảo dưỡng định kỳ

Lập kế hoạch bảo dưỡng định kỳ cho các thiết bị sống còn và quan trọng. Loại hình bảo dưỡng phụ thuộc vào số giờ chạy máy, thời gian sửa chữa trước đó, tình hình thực tế và khuyến cáo của nhà sản xuất. Trong quá trình bảo dưỡng, có thể sử dụng bơm mỡ bằng tay để bôi trơn các chi tiết máy.

Quy trình vệ sinh máy móc và thiết bị

Cùng với định nghĩa máy móc và thiết bị, việc vệ sinh máy móc trong nhà xưởng cũng là một phần quan trọng. Cách thực hiện như sau:

Chuẩn bị

Khảo sát hiện trạng nhà xưởng, lên kế hoạch vệ sinh, chuẩn bị hóa chất, trang thiết bị và dụng cụ cần thiết.

Thực hiện vệ sinh

Vệ sinh máy móc và thiết bị: là công việc phức tạp và yêu cầu cẩn thận. Cần sử dụng chổi quét bụi, khăn và hóa chất để làm sạch máy móc và dây điện. Tiếp theo, dùng khăn lau khô từng góc cạnh và khe kẽ của máy móc. Làm sạch từ trên xuống dưới và từ trong ra ngoài.
Vệ sinh mái, trần, tường, sàn,… nhà xưởng để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và tránh bụi bẩn bám lại trên máy móc.

Lưu ý

Sử dụng máy móc vệ sinh an toàn cho nhân viên.
Sử dụng hóa chất chuyên dụng làm sạch máy móc để đảm bảo an toàn và không gây nguy hiểm.
Nhân viên thực hiện vệ sinh cần có kinh nghiệm và nắm vững quy trình. Đồng thời, nhân viên cần được trang bị đồ bảo hộ lao động đầy đủ.

Quy trình sửa chữa máy móc và thiết bị

Cuối cùng, khi máy móc gặp sự cố, người dùng cần nắm vững quy trình sửa chữa máy móc. Quy trình này bao gồm:

Viết phiếu yêu cầu sửa chữa

Khi có nhu cầu sửa chữa, người đề nghị cần lập phiếu yêu cầu sửa chữa theo đúng quy định.

Duyệt cho sửa chữa

Các trưởng, phó bộ phận xem xét tình trạng máy móc, mức độ hỏng và lý do hư hỏng. Sau đó xác nhận và chuyển lại cho người yêu cầu.

Chuyển thông tin cho kỹ thuật

Chuyển phiếu cho phòng kỹ thuật để nhân viên kỹ thuật xem xét tình trạng máy móc gặp sự cố.

Tiến hành sửa chữa

Nếu có thể sửa, nhân viên kỹ thuật sẽ tự thực hiện sửa chữa và bàn giao thiết bị sau khi hoàn thành. Đối với các thiết bị còn trong thời gian bảo hành, kỹ thuật viên sẽ liên lạc với đơn vị cung cấp để tiến hành sửa chữa theo đúng quy định. Sau khi sửa chữa xong, yêu cầu thực hiện nghiệm thu thiết bị theo đúng yêu cầu kỹ thuật.

Hy vọng thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về định nghĩa và quy trình vận hành, bảo trì, vệ sinh và sửa chữa máy móc và thiết bị. Chúng giúp đảm bảo máy móc liên tục hoạt động tốt và bền bỉ trong thời gian dài.

HEFC