I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ, ĐỊA HÌNH VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

1. Vị trí địa lý, ranh giới và đơn vị hành chính

Huyện Mộc Châu nằm ở hướng Đông Nam của tỉnh Sơn La, thuộc miền núi và cao nguyên, giáp biên giới, cách Hà Nội 180 km về hướng Tây Bắc. Diện tích tự nhiên của huyện là 1.081,66 km2, chiếm 7,49% diện tích tỉnh Sơn La, đứng thứ 8 trong số 12 huyện và thành phố của tỉnh. Huyện có Quốc lộ 6 và 43 đi qua, cũng như có chung đường biên giới với Việt Nam – Lào dài 40,6 km. Huyện Mộc Châu được chia thành 15 xã và 2 thị trấn (thị trấn Mộc Châu và thị trấn Nông Trường Mộc Châu).

2. Đặc điểm địa hình, phân vùng

Mộc Châu có đặc điểm địa hình đặc trưng của vùng miền núi Tây Bắc, với sự chia cắt phức tạp. Vùng này nằm trên hệ thống núi đá vôi, có cao nguyên Mộc Châu với địa hình tương đối bằng phẳng và đất đai màu mỡ. Khí hậu ở đây mát mẻ, độ cao trung bình khoảng 1.050 m so với mặt nước biển.

3. Khí hậu, thuỷ văn

Mộc Châu có cả bốn mùa rõ rệt, với đặc điểm nổi bật là vùng khí hậu cao nguyên ôn hòa, mát mẻ quanh năm. Nhiệt độ trung bình/năm khoảng 18-200C, lượng mưa trung bình/năm khoảng 1.500 – 1.600 mm và độ ẩm không khí trung bình 85%.

4. Tài nguyên du lịch

Cao nguyên Mộc Châu có diện tích rộng lớn với điều kiện khí hậu mát mẻ và vị trí thuận lợi, chỉ cách Hà Nội 180 km và cách Sơn La 120 km. Vùng này có hệ sinh thái đa dạng, đặc biệt là vùng thảo nguyên cảnh quan đẹp với cánh đồng cỏ, vườn hoa và khí hậu ôn hòa. Ngoài ra, còn có các điểm danh thắng như Ngũ Động bản Ôn, thác Dải Yếm, đỉnh Pha Luông, khu hồ sinh thái rừng thông bản Áng, đồi chè, vườn đào, vườn mận, trang trại chăn nuôi bò sữa… Phong tục tập quán của người Mông, nét văn hóa của người Mường và nếp sống của đồng bào Thái cũng là điểm hấp dẫn du khách. Huyện cũng có các di tích lịch sử và văn hoá như chùa Vặt Hồng, Trung đoàn Tây Tiến, Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Mộc Châu…

II. ĐIỀU KIỆN KINH TẾ – XÃ HỘI

1. Tình hình thực hiện các chỉ tiêu chính

Giá trị sản xuất các ngành kinh tế tăng trung bình 19,3% trong năm 2014, ước đạt 6.437 tỷ đồng. GDP bình quân đầu người ước đạt 1.300 USD. Cơ cấu kinh tế của huyện gồm: nông lâm nghiệp và thuỷ sản chiếm 29,8%, công nghiệp – xây dựng chiếm 47,8%, và dịch vụ chiếm 22,4%. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2014 ước đạt 820 tỷ đồng, tăng trung bình 2,6%. Thu ngân sách địa phương đạt 613 tỷ đồng trong đó thu trên địa bàn đạt 73 tỷ đồng.

2. Tình hình phát triển các ngành, lĩnh vực

• Chương trình phát triển chè: Huyện Mộc Châu có 14 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chè, tổng diện tích chè hiện có 1.748 ha, sản lượng đạt khoảng 20 ngàn tấn chè búp tươi/năm. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là Nhật Bản, Đài Loan, Pakistan…

• Chương trình phát triển chăn nuôi bò sữa: Huyện có tổng đàn bò trên 15 ngàn con, diện tích đồng cỏ gần 1000 ha. Sản lượng sữa tươi ước đạt 50 ngàn tấn/năm, sản xuất chế biến 13 sản phẩm từ sữa, phân phối trên toàn quốc.

• Chương trình phát triển rau, hoa, quả chất lượng cao: Huyện có khu nông nghiệp công nghệ cao Mộc Châu với tổng diện tích 2000 ha. Hiện có 3 nhà đầu tư triển khai dự án trồng hoa tập trung với tổng diện tích 50 ha. Có nhiều mô hình liên kết sản xuất rau sạch, an toàn trái vụ với tổng diện tích 100 ha.

• Chương trình phát triển quả ôn đới: Tổng diện tích cây ăn quả hiện có toàn huyện là 2.228 ha, trong đó có 1.300 ha mận, 100 ha bơ và hồng giòn.

• Ngành công nghiệp – xây dựng: Huyện có 1 cụm công nghiệp với tổng diện tích 59 ha và nhiều doanh nghiệp sản xuất chè, sữa, khai thác khoáng sản, thuỷ điện…

• Ngành dịch vụ – du lịch: Hoạt động du lịch đang phát triển nhanh. Năm 2014, lượng khách đến Mộc Châu ước đạt trên 750.000 lượt người, trong đó có khoảng 717.500 lượt khách trong nước và 32.500 lượt khách quốc tế. Du khách thường lưu lại từ 2 đến 3 ngày, và mua các sản phẩm địa phương như chè, sữa, rau, hoa, quả…

• Lĩnh vực xã hội: Huyện có 72 trường học với tổng số 27.756 học sinh và 11 trường đạt chuẩn quốc gia. Có 1 Trung tâm dạy nghề, 1 Trạm khuyến nông và 15 Trung tâm học tập cộng đồng. Về y tế, có 5/15 xã và thị trấn đạt Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế, cung cấp các dịch vụ y tế cho cộng đồng. Hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao đa dạng và phong phú.

6. Tình hình phát triển không gian và xây dựng kết cấu hạ tầng

6.1. Phát triển không gian đô thị

Huyện Mộc Châu có 2 thị trấn là thị trấn Nông Trường Mộc Châu và thị trấn Mộc Châu. Thị trấn Nông Trường Mộc Châu có diện tích 97,93 km2, dân số 25.849 người, gồm 37 bản và tiểu khu. Thị trấn Mộc Châu có diện tích 11,13 km2, dân số 10.682 người, gồm 15 bản và tiểu khu.

6.2. Xây dựng kết cấu hạ tầng

• Hệ thống đường bộ: Huyện có tổng chiều dài đường bộ là 733,6 km, trong đó có đường Quốc lộ 113,7 km, đường tỉnh 37,3 km, và đường huyện 79,6 km. Các tuyến đường Quốc lộ, tỉnh lộ và đường huyện đã được đầu tư nhựa hoá. Tuy nhiên, vẫn còn 3 xã chưa có đường đi được quanh năm, và các tuyến đường xã, bản chủ yếu là đường đất.

• Đường thủy: Huyện có tổng chiều dài khoảng 28 km, đảm bảo cho các phương tiện thuỷ có trọng tải từ 40 tấn đến trên 500 tấn qua lại.

• Cấp thoát nước đô thị: Công trình cấp thoát nước ở 2 thị trấn đang được triển khai bằng nguồn vốn ODA của Hàn Quốc, với tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng.

• Hạ tầng điện: Tất cả các xã và thị trấn trên địa bàn huyện đều có điện, ngoại trừ 16 bản chưa có điện lưới quốc gia.

Paragraph edited by HEFC.