Bệnh truyền nhiễm là gì? Danh sách các bệnh truyền nhiễm thường gặp

Bệnh truyền nhiễm và sự lây lan mạnh mẽ với nguy cơ tạo thành dịch

Bệnh truyền nhiễm là các bệnh gây ra bởi các tác nhân nhiễm trùng như vi khuẩn, virus, nấm, hoặc ký sinh trùng. Những bệnh này có khả năng lây nhiễm từ người sang người, từ động vật sang người, và có nguy cơ phát triển thành dịch. Điều này có thể xảy ra khi tiếp xúc với sinh vật trong môi trường, hoặc tiêu thụ thực phẩm hoặc nước ô nhiễm. Sau khi mắc bệnh truyền nhiễm, cơ thể tự đáp ứng miễn dịch để bảo vệ chống lại tác nhân gây bệnh.

Hình ảnh bệnh truyền nhiễm

Danh sách các bệnh truyền nhiễm thường gặp

Bệnh bại liệt

Bệnh bại liệt do nhiễm virus Poliovirus, lây truyền qua đường tiêu hóa, và có khả năng lan rộng thành dịch. Virus này xâm nhập vào cơ thể và gây tổn thương tế bào sừng và tế bào thần kinh, dẫn đến triệu chứng như sốt, nhức đầu, buồn nôn. Bệnh có các dạng khác nhau, bao gồm thể liệt mềm cấp điển hình, thể viêm màng não vô khuẩn, thể nhẹ có thể tự phục hồi, và thể ẩn không có triệu chứng rõ ràng.

Hình ảnh bệnh nhân bại liệt

Bệnh cúm A/H5N1

Bệnh cúm A/H5N1 là một bệnh truyền từ động vật (chim, gia cầm, và một số động vật có vú) sang con người. Bệnh này do virus cúm A gây ra. Lợn có thể trở thành nguồn nhiễm virus cúm từ chim và động vật có vú, và có khả năng truyền trực tiếp virus từ chim và gà sang người.

Hình ảnh dịch cúm A/H5N1 ở gia cầm

Bệnh dịch hạch

Bệnh dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do nhiễm vi khuẩn Yersinia pestis. Bệnh này có nguồn bệnh từ động vật gặm nhấm như chuột và thỏ, và lây truyền thông qua con bọ chét. Bệnh dịch hạch gây tổn thương nặng toàn thân và thường phát triển trong điều kiện thời tiết nóng bức và hanh khô.

Nỗi ám ảnh của bệnh dịch hạch

Bệnh đậu mùa

Bệnh đậu mùa là một bệnh do nhiễm virus toàn thân và có triệu chứng phát ban trên da. Triệu chứng nặng nhất của bệnh là mụn nước và mụn mủ trên toàn cơ thể.

Hình ảnh bệnh mụn mủ bệnh đậu mùa

Bệnh tả

Bệnh tả do nhiễm vi khuẩn Vibrio cholerae. Bệnh có thể lây qua đường tiêu hóa, qua đường nước bị nhiễm bẩn, hoặc qua thực phẩm không được bảo quản kỹ.

Bệnh tả do nhiễm vi khuẩn Vibrio cholerae

Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng chủ yếu do Enterovirus gây ra và thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Bệnh lây trực tiếp từ người bệnh qua các dịch tiết từ mũi, hầu, họng, nước bọt, và dịch tiết từ các nốt phỏng hoặc phân của bệnh nhân. Bệnh cũng có thể lây qua đường phân – miệng.

Bệnh tay chân miệng phổ biến ở trẻ em

Bệnh cúm

Bệnh cúm là một bệnh truyền nhiễm do virus cúm tấn công (Virus Influenza). Bệnh có khả năng lây lan cao và nhanh, nhất là khi tiếp xúc quá gần. Điều kiện thời tiết lạnh và ẩm thấp cũng tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Bệnh có thể lây qua đường hô hấp, qua không khí dạng giọt bắn, giọt nước bọt, dịch tiết từ mũi họng, hắt hơi, ho.

Bệnh cúm là một bệnh truyền nhiễm

Bệnh dại

Bệnh dại do virus Rhabdoviridae gây ra và có thể xâm nhập vào hệ thống thần kinh ngoại biên đầu tiên. Bệnh lây truyền qua tiếp xúc với nước bọt và vết thương của người bị bệnh. Bệnh dại rất nguy hiểm và nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 100%.

Bệnh dại rất nguy hiểm nếu không được điều trị

Bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi do nhiễm trực khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp từ người sang người và phát triển nhanh chưa kịp điều trị. Mỗi người bị bệnh lao phổi có khả năng lây cho 10-15 người khác.

Hình ảnh phổi bị tổn thương do bệnh lao phổi

Bệnh quai bị

Bệnh quai bị do virus quai bị Mumps virus gây ra. Virus này lây truyền từ người sang người qua giọt nhỏ không khí khi người mang virus ho, hắt hơi, hoặc do tiếp xúc trực tiếp với người mang virus.

Hình ảnh bé nổi quai bị

Bệnh sốt rét

Bệnh sốt rét do ký sinh trùng sốt rét Plasmodium gây ra và lây truyền qua đường máu. Bệnh có thể truyền từ người sang người qua muỗi, truyền qua máu nếu có nhiễm ký sinh trùng sốt rét, và có thể truyền từ mẹ sang con.

Muỗi là tác nhân trung gian truyền bệnh sốt rét

Bệnh sốt phát ban

Bệnh sốt phát ban có nguyên nhân từ vi khuẩn hoặc virus. Bệnh do độc tố của tụ cầu Streptococcus gây nên, có triệu chứng sưng hạch ở sau tai, sau cổ, quai hàm, và phát ban. Bệnh có thể do virus sởi gây ra, với triệu chứng viêm phổi nhẹ và sưng hạch ở sau tai, sau cổ, quai hàm, và phát ban.

Triệu chứng phát ban do bệnh sởi

Bệnh thuỷ đậu

Bệnh thuỷ đậu do virus thủy đậu Varicella gây ra. Bệnh lây nhiễm từ người sang người qua đường không khí từ các giọt nhỏ dịch tiết đường hô hấp. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua đồ vật mới bị nhiễm chất dịch từ nốt phỏng hoặc niêm mạc.

Các nốt thủy đậu trên toàn cơ thể

Bệnh thương hàn

Bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella Typhi gây ra. Bệnh lây truyền từ người sang người và có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em. Bệnh thương hàn từng là gánh nặng toàn cầu, nhưng hiện nay đã có nhiều nghiên cứu về điều trị và phòng ngừa bệnh.

Vi khuẩn Salmonella Typhi gây bệnh thương hàn

Bệnh uốn ván

Bệnh uốn ván là một bệnh cấp tính do vi khuẩn uốn ván Clostridium tetani gây ra. Bệnh thường phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Triệu chứng của bệnh bao gồm co cứng cơ và đau, như co cứng cơ của cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và cơ thân.

Nhiễm uốn ván do chân đâm trúng các vật đinh nhọn gỉ sét

Bệnh lậu

Bệnh lậu là một bệnh nhiễm khuẩn sinh dục – tiết niệu, hậu môn, họng do lậu cầu Neisseria gonorrhoeae gây ra. Bệnh thường lây trực tiếp khi tiếp xúc tình dục. Bệnh lậu ở nam gọi là viêm niệu đạo do lậu, và ở phụ nữ viêm cổ tử cung và viêm niệu đạo do lậu.

Hình ảnh triệu chứng bệnh lậu

Bệnh mắt hột

Bệnh mắt hột do Chlamydia trachomatis gây ra, là bệnh viêm kết giác mạc đặc hiệu, lây lan và tiến triển mạn tính ở người.

Hình ảnh bệnh mắt hột

Các bệnh do giun gây ra

Bệnh giun đũa do Ascaris lumbricoides gây ra và ổ chứa giun là con người, đặc biệt là trẻ em, và có thể hiện diện trong đất và nước nhiễm phân.

Bệnh giun đũa

Bệnh sán dây

Bệnh sán dây do các loài sán dây trưởng thành gồm Taenia saginata, Taenia solium và Taenia asiatica gây ra. Bệnh ấu trùng sán lợn là do ấu trùng sán lợn ký sinh trong cơ, não, và mắt người gây ra.

Bệnh sán dây lợn

Bệnh sán lá gan

Bệnh sán lá gan bao gồm bệnh sán lá gan nhỏ (Clonorchiasis, Opisthorchiasis) và bệnh sán lá gan lớn (Fascioliasis). Bệnh sán lá gan nhỏ có vật chủ chính là người và một số động vật như chó, mèo, hổ báo, cáo chồn, chuột, và vật chủ trung gian truyền bệnh là các loài ốc họ Bythynia, Melania. Bệnh sán lá gan lớn có vật chủ chính là động vật ăn cỏ như trâu, bò, cừu, và người là vật chủ ngẫu nhiên, vật chủ trung gian truyền bệnh là ốc họ Lymnaea.

Hình ảnh sán lá gan

Bệnh sán lá phổi

Bệnh sán lá phổi có khoảng 40 loài sán lá phổi, trong đó Paragonimus westermani là loài gây bệnh chủ yếu. Vật chủ chính là người, và động vật và gia súc khác cũng là nguồn chủ mầm bệnh như chó, mèo, hổ, báo, chồn, và chuột.

Ấu trùng sán lá phổi

Bệnh sán lá ruột

Bệnh sán lá ruột do Fasciolopsis buski gây ra. Bệnh lây từ con người hoặc động vật ăn phải tôm, cua chưa nấu chín.

Hình ảnh nội soi sán lá ruột

Các nguyên nhân gây ra bệnh truyền nhiễm

Tiếp xúc trực tiếp

Mắc bệnh do tiếp xúc trực tiếp với tác nhân gây bệnh.
Lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp và vết thương.
Truyền từ mẹ sang con.
Truyền nhiễm từ vật nuôi như chó, mèo.

Tiếp xúc gián tiếp

Lây truyền qua đường không khí như bệnh sởi.
Lây truyền do tiếp xúc các vật dụng chứa mầm bệnh.
Lây truyền qua thức ăn và nước uống.
Lây truyền qua các vật trung gian.

Con đường lây truyền bệnh

Các phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán

Xét nghiệm máu.
Xét nghiệm nước tiểu.
Phân lập virus.
Bệnh phẩm từ họng.
Sinh thiết.
Chụp X-Quang.
Chụp cắt lớp vi tính CT.
Chụp cộng hưởng MRI.

Các xét nghiệm và chẩn đoán

Đọc thêm về các bệnh truyền nhiễm tại HEFC.