Kích thước và hình dạng
Buồng trứng có kích thước ước lượng khoảng 3cm dài, 1,5cm rộng và 1cm dày, hình dạng giống hạt đậu dẹt.
Cấu tạo buồng trứng
Buồng trứng được chia thành các thành phần sau:
Hai mặt và hai bờ
Buồng trứng có hai mặt: mặt trong và mặt ngoài. Ngoài ra, buồng trứng cũng có hai bờ: bờ tự do và bờ mạc treo.
Hai đầu
Buồng trứng cũng gồm hai đầu: đầu vòi và đầu tử cung.
Lớp áo trắng và vỏ buồng trứng
Buồng trứng không có phúc mạc che phủ mà được bao bọc bởi một lớp áo trắng. Dưới lớp áo trắng là lớp vỏ buồng trứng, còn phía trong, ở phần trung tâm, là tuỷ buồng trứng.
Lớp áo trắng
Lớp áo trắng là lớp tế bào trụ phủ ngoài buồng trứng. Lớp tế bào này dẹt dần theo tuổi và làm cho buồng trứng có màu xám đục. Vùng chuyển tiếp giữa lớp tế bào trụ phủ buồng trứng và lớp trung mô dẹt của phúc mạc được thể hiện bằng một đường trắng mảnh dọc theo bờ mạc treo của buồng trứng.
Vỏ buồng trứng
Vỏ buồng trứng là một lớp dày nằm ngay dưới lớp áo trắng. Lớp vỏ buồng trứng chứa các nang buồng trứng và thể vàng. Trong lớp mô đệm của vỏ buồng trứng có các sợi mô liên kết lưới và rất nhiều tế bào hình thoi cùng các tế bào cơ trơn.
Tuỷ buồng trứng
Tuỷ buồng trứng tập trung ở phần trung tâm của buồng trứng. Tuỷ buồng trứng bao gồm mô đệm được cấu tạo bởi mô liên kết có nhiều sợi chun, một số tế bào cơ trơn cùng rất nhiều mạch máu, đặc biệt là tĩnh mạch. Tuỷ buồng trứng có nhiều mạch máu hơn ở lớp vỏ.
Nang trứng
Ngay từ khi bé gái ra đời, lớp vỏ buồng trứng đã chứa rất nhiều nang trứng nguyên thuỷ. Mỗi nang trứng nguyên thuỷ có một tế bào trung tâm lớn gọi là noãn, được bao quanh bởi một lớp tế bào trụ nhỏ hay tế bào dẹt gọi là các tế bào nang. Tuy nhiên, trong tuổi niên thiếu và sau dậy thì, rất nhiều nang trứng bị thoái hoá.
Rụng trứng
Sau dậy thì, một số nang trứng nguyên thuỷ phát triển hàng tháng tạo nên các nang trứng chín. Một trong số các nang trứng chín này sẽ vỡ ra, gọi là hiện tượng rụng trứng.
Các giai đoạn của thể vàng
Sau khi phóng noãn, thành của nang trứng xẹp xuống tạo thành các nếp gấp. Các tế bào trong màng hạt to phát triển nhanh và chứa sắc tố vàng, trở thành các tế bào vàng, hình thành thể vàng. Thể vàng hoạt động từ 12 đến 14 ngày sau rụng trứng. Nếu không có thai, thể vàng sẽ thoái hoá mỡ và xuất hiện nhiều mô sợi, tạo nên thể trắng.
Trong khoảng thời gian từ tuổi dậy thì đến lúc mãn kinh, lớp vỏ buồng trứng sẽ có rất nhiều nang trứng, thể vàng ở trong mọi giai đoạn của sự phát triển.
Trong thể vàng, ngoài việc có tế bào vàng to sản xuất hormon progesterone, còn có các tế bào nhỏ bên cạnh vàng sản xuất hormon estrogen. Thể vàng tồn tại trong chu kỳ kinh nguyệt (trong trường hợp không có thai) khoảng 12 đến 14 ngày và có đường kính khoảng 1cm. Trong thai kỳ, thể vàng hoạt động trong suốt giai đoạn mang thai và có đường kính khoảng 2,5cm.
HEFC chỉnh sửa lại đoạn văn này. Đọc thêm tại HEFC.