Các thuật ngữ khó hiểu trong tiếng Anh công nghệ

Khi nói đến tiếng Anh trong lĩnh vực công nghệ, có rất nhiều thuật ngữ khiến các dịch giả đau đầu. Có những từ dịch ra khá khó hiểu, ví dụ như “wearable” nếu dịch chính xác sẽ là “có thể mặc được”, nhưng thực tế lại chỉ đề cập đến các thiết bị thông minh như smartwatch, smartglass hoặc tai nghe thông minh.

Hoặc, có những từ khi dịch đúng nghĩa nghe rất hài hước. Ví dụ điển hình là từ “foldable”. Từ này thường được dùng để chỉ các loại màn hình “có thể gập được”. Nhưng nếu dịch đơn thuần thành “màn hình gập” cũng không đủ chính xác, vì một số mẫu màn hình foldable còn có thể cuộn như tấm vải.

Từ khóa “disrupt” và sự quan trọng của nó

Tuy nhiên, khi nhắc đến “tiếng Anh trong công nghệ”, từ khóa khiến các dịch giả đau đầu nhất phải là “disrupt”.

Vì sao lại như vậy? Vì “disrupt” nếu dịch chính xác có nghĩa là “gián đoạn”, ví dụ như cáp quang bị đứt, đường truyền bị gián đoạn.

Nhưng nếu chỉ là “gián đoạn” như vậy, thì khái niệm disrupt (hoặc tính từ disruptive) không quan trọng đến vậy. “Disrupt” là từ thường được sử dụng khi nói về các công ty mang tính cách mạng. Ví dụ, một tờ báo nổi tiếng trong giới công nghệ/startup là TechCrunch thậm chí tổ chức một sự kiện có tên là “Tech Disrupt”.

Vậy “disrupt” ở đây là gì? Tại sao khi nói về cuộc cách mạng công nghệ, người ta lại thường nhắc đến từ “disrupt”?

Hiểu khái niệm “disrupt” thông qua Apple

Để hiểu khái niệm này, hãy xem xét gã khổng lồ công nghệ thường được liên kết với từ “disrupt” nhất: Apple. Nhắc đến Apple, luôn luôn có những tranh cãi xung quanh. Apple có một đám fan hâm mộ lớn và cũng có nhiều kẻ căm ghét. Những kẻ căm ghét Apple thường trích dẫn câu chuyện rằng “Apple không tạo ra cái gì mới…” để chỉ ra rằng Apple không phải là người sáng tạo của một loại sản phẩm nào đó.

Nhưng ngược lại, Apple lại được Google, IBM và NASA tin dùng. Cha đẻ của Internet là “fan” của Apple. Và nếu bạn hỏi những người quan sát thị trường, không ai có thể phủ nhận sức ảnh hưởng của Apple đối với thế giới công nghệ. Lý do là vì Apple không cần phải đi đầu, chỉ cần là “disrupt” thôi.

Nếu xem lại lịch sử, bạn sẽ thấy Apple chưa bao giờ sáng tạo ra một thứ gì độc đáo. Máy nghe nhạc MP3 đến từ Hàn Quốc, “smartphone” đến từ Nokia và BlackBerry, máy tính bảng đến từ Microsoft, smartwatch đến từ Seiko…

Tuy nhiên, trong mỗi trường hợp, bước chân đầu tiên của Apple luôn làm xáo trộn thị trường truyền thống. Minh chứng rõ nhất là trường hợp của iPhone: trong khi khái niệm smartphone đã thuộc về Nokia và BlackBerry từ lâu, từ khi iPhone ra đời, người tiêu dùng bắt đầu có một cách nhìn khác về điện thoại trong mơ. Motorola, Nokia và BlackBerry dần dần gặp khó khăn, điện thoại cơ bản (feature phone) dần dần biến mất khỏi danh sách sản phẩm của các hãng lớn.

Đồng thời, khái niệm “hình chữ nhật với màn hình cảm ứng điện dung, kiến trúc phần cứng giống như máy tính (chip, RAM, bộ nhớ) và hệ điều hành ‘đầy đủ'” trở thành khái niệm đầu tiên mà người dùng nghĩ đến khi nhắc đến smartphone.

Mọi người nói rằng Apple đã disrupt thị trường điện thoại di động. Từ “disrupt” ở đây có nghĩa gần như “gây xáo trộn”. Nhưng nếu dịch “disrupt” thành “gián đoạn”, bạn có thể hiểu rằng Apple đã kết thúc thị trường cũ (điện thoại “ngu”) và mở ra một thị trường mới: điện thoại thông minh.

Tuy nhiên, Apple không phải là “disruptor” duy nhất trong thế giới công nghệ. Ngay cả lĩnh vực âm nhạc số của Apple cũng đã bị Spotify và Pandora làm cho gián đoạn đến mức Apple phải từ bỏ thị trường bán nhạc và ra mắt dịch vụ stream riêng của mình. Đối thủ lớn nhất của Apple là Google đã làm xáo trộn thế giới Internet, mở ra một phương thức mới cho người dùng “mở cửa” web – thông qua tìm kiếm thay vì qua các trang web “tĩnh” như Yahoo. Sau đó, Google còn thay đổi cách con người nhận/gửi email bằng cách cung cấp dịch vụ webmail chất lượng hàng đầu, phá vỡ mô hình phần mềm email truyền thống (Outlook, Thunderbird).

Tất cả các ông lớn đều phải ít nhất một lần “disrupt” một thị trường nào đó. Amazon đã xáo trộn thị trường bán lẻ, buộc tất cả đối thủ phải tham gia trực tuyến mới có thể kinh doanh. Trong quá khứ, Microsoft đã phá vỡ sự thống trị của IBM và thay đổi bộ mặt thị trường máy tính. Công lao của Microsoft không phải là đi đầu, mà là “giải phóng” công nghệ máy tính ra khỏi sự kiềm chế của các nhà sản xuất phần cứng. Nếu tất cả mọi người có thể tiếp cận phần mềm chất lượng cao, họ có thể tự tạo ra các tính năng mới trong lĩnh vực phần mềm.

Nhưng có lẽ Apple là disruptor nổi tiếng nhất. Với iTunes, Apple đã “disrupt” một thị trường xa xôi là ngành công nghiệp âm nhạc. Với iPad, Apple ảnh hưởng lớn đến cuộc chiến PC, đặc biệt là khi netbook bị loại bỏ hoàn toàn. Với Apple Watch, Apple đứng đầu thị trường đồng hồ, trở thành thương hiệu đầu tiên có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận đồng hồ từ một trang sức thành thiết bị hướng tính năng.

Vì thế, khi nhắc đến sự sáng tạo trong công nghệ, cách mạng công nghệ, tên Apple luôn được nhắc tới đầu tiên. Thật sự, Apple đã đạt được nhiều thành công ấn tượng trong lĩnh vực công nghệ. Thành công của họ không phải là “sáng tạo đầu tiên”, mà là tạo ra một sản phẩm đủ tốt để thay đổi cách mọi người nghĩ về một loại sản phẩm có thể đã tồn tại từ trước.

Được chỉnh sửa bởi: HEFC
HEFC