IPA là gì? – Isopropyl Alcohol có những đặc điểm gì?
IPA là viết tắt của Isopropyl Alcohol, còn được gọi là 2-Propanol. Đây là một loại dung môi có màu sắc trong suốt, dễ cháy, mùi rất mạnh và có công thức hóa học là C3H8O.
Hình ảnh công thức phân tử của Isopropyl Alcohol C3H8O
1. Tính chất vật lý và hóa học của Isopropyl Alcohol
- IPA có khối lượng phân tử là 60.1g/mol
- Là chất không màu, mùi hắc và hơi ngọt
- IPA bay hơi nhanh, tan vô hạn trong nước và trong nhiều dung môi hữu cơ.
- Isopropyl Alcohol thuộc nhóm ancol đơn chức, nên có đầy đủ tính chất hóa học của ancol.
2. Quy trình sản xuất Isopropyl Alcohol
Dung môi C3H8O được sản xuất chủ yếu bằng cách kết hợp nước với propene trong phản ứng hydrate hóa. Một phần nhỏ được sản xuất từ việc hidro hóa axetone. Quá trình hidro hóa có 3 phương pháp như sau:
- Hidro hóa axetone: Axetone được hidro hóa trong pha lỏng với xúc tác Nikel hoặc hỗn hợp của đồng và crom oxide.
- Hidro hóa trực tiếp: Propene được hidrate hóa trực tiếp với nước, ở dạng lỏng hoặc dạng khí ở áp suất cao và có sự hiện diện của chất xúc tác rắn hoặc xúc tác axit hỗ trợ.
- Hidro hóa gián tiếp: Propene phản ứng với axit sunfuric tạo ra hỗn hợp Este sunfat. Sau đó, thủy phân hỗn hợp này để tạo thành IPA và sau đó đem đi chưng cất.
Hóa chất IPA C3H8O trong thùng chứa
Ứng dụng của Isopropyl Alcohol trong thực tế
Isopropyl Alcohol (IPA) là một chất có nhiều ứng dụng trong cuộc sống, đặc biệt là trong công nghiệp. Dưới đây là những ứng dụng nổi bật của hóa chất IPA:
1. Dung môi
- IPA được sử dụng làm dung môi và chất tẩy rửa. Đặc biệt, nó có khả năng hòa tan mỡ và dầu rất hiệu quả, vì có khả năng hòa tan nhiều chất không phân cực. IPA bay hơi nhanh và có độc tính thấp hơn so với các loại dung môi khác.
2. Chất trung gian trong tổng hợp hóa chất
- Khi Isopropyl Alcohol tác dụng với axit axetic, nó tạo ra isopropyl acetate. Đây là một trong những dung môi được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp.
- C3H8O cũng có thể tác dụng với CS2 để tạo ra C4H7NaOS2, một chất diệt cỏ mạnh.
- Isopropyl Alcohol phản ứng với nhôm kim loại và titanium tetrachloride cũng tạo ra các hợp chất được sử dụng làm chất xúc tác và thuốc thử hiệu quả trong nghiên cứu.
3. Ứng dụng trong y học
- IPA kết hợp với nước để tạo thành dung dịch sát trùng.
- Cũng được sử dụng làm chất hỗ trợ làm khô nước trong việc chống viêm tai giữa, đặc biệt trong việc bơi lội hoặc các công việc làm dưới nước.
Hóa chất IPA ứng dụng trong sản xuất mỹ phẩm
4. Tẩy rửa và trong ô tô
- IPA với nồng độ 35 – 50% được sử dụng làm chất tẩy rửa kính và dung dịch xà phòng.
- Isopropyl Alcohol cũng là thành phần chính trong phụ gia nhiên liệu làm khô khí của xe hơi. Khi nhiệt độ cao và nhiều lượng nước, nhiên liệu có thể gây ra các vấn đề như đóng băng đường ống và bồn chứa. IPA giúp hòa tan nước vào nhiên liệu, giúp tránh các vấn đề trên.
5. Công nghệ phủ bề mặt
- Với tốc độ bay hơi chậm, IPA là một dung môi hoàn hảo cho nhiều loại nhựa. Chỉ cần sử dụng một lượng nhỏ, nó được sử dụng như một chất kháng đục trong sơn nitrocellulose.
6. Nguyên liệu cơ bản và chất chống đông
- IPA được sử dụng làm nguyên liệu đầu vào trong quá trình sản xuất isopropyl acetate, glycerol, axetone,…
- Isopropyl Alcohol cũng là một hợp chất giúp ngăn chặn quá trình đông cứng của dầu mỏ trong mùa đông. Ngoài ra, nó còn được sử dụng làm lạnh các chất trong máy điều hòa và tủ lạnh.
7. Sản phẩm chăm sóc cá nhân
- IPA được sử dụng rộng rãi trong sản xuất mỹ phẩm và hương liệu. Chúng được sử dụng trong nước hoa cơ thể và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khác, nhờ tính chất êm dịu khi tiếp xúc với da và tính độc thấp.
Ngoài ra, C3H8O còn có nhiều ứng dụng khác như trong mực in, chất bảo quản, chất dính, phụ gia nông nghiệp, chất thấm ướt,…
HEFC đã chỉnh sửa đoạn trích này. hefc.edu.vn
