Trong suốt 5000 năm lịch sử phát triển, Trung Quốc đã tạo ra những nét đẹp văn hóa đặc sắc mang tinh thần Á Đông riêng. Trong số đó, Kinh Kịch là một nghệ thuật đã được UNESCO công nhận. Vậy Kinh Kịch là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Kinh Kịch là gì? Hí Kịch là gì?

Với câu hỏi “Kinh Kịch là gì?”, “Hí Kịch là gì?”, “Kinh Kịch Trung Quốc là gì?”, chúng ta sẽ trả lời như sau:

Kinh Kịch Trung Quốc, hay còn được gọi là Kinh Hí, là một dạng sân khấu đặc biệt, mang đậm nét tinh túy của người Trung Quốc. Đây là một loại kịch được hình thành dưới thời vua Càn Long, nhà Thanh ở Bắc Kinh. Chữ “Kinh” trong Kinh Kịch chính nghĩa là “kinh đô”, chỉ Bắc Kinh Trung Quốc. Kinh Kịch được người phương Tây gọi là “Peking Opera” (nhạc kịch Bắc Kinh).

Kinh Kịch và Hí Kịch Trung Quốc có phải là một?

Kinh Hí được coi là sự kết hợp giữa Huy Kịch và Hàn Kịch, kết hợp các phương thức biểu diễn như hát, nói, biểu hiện, vũ đạo và đấu võ. Mỗi vở kinh kịch thường có cốt truyện rõ ràng, dựa trên những sự kiện từ lịch sử hoặc truyền thuyết, được nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác nhau, chi tiết hóa nhân vật. Trong kinh kịch, thường có 4 vai chính: Sinh (vai nam), Đán (vai nữ), Tịnh (vai tà), Sửu (vai hề), cùng với một số vai phụ để làm tăng sự sống động cho vở diễn.

Ngày nay, kinh hí đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc của người Trung Quốc, được bảo tồn và gìn giữ, là một nghệ thuật được chọn để giao lưu văn hóa với bạn bè quốc tế. Ở Bắc Kinh có nhiều nhà hát lớn biểu diễn kinh kịch quanh năm, và cũng có nhiều cuộc thi tổ chức để bảo tồn nghệ thuật dân tộc này. Kinh Kịch Trung Quốc đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2010.

Lịch sử phát triển của Kinh Kịch

Kinh Kịch đã gắn liền với nhiều triều đại của Trung Quốc và tồn tại dưới nhiều dạng và tên gọi khác nhau. Vào thời nhà Đường, nó được gọi là Hí Kịch, và thời nhà Tống, nó được gọi là Tham Quan Hí hay Tạp Kịch. Ban đầu, thường chỉ có hai vai chính trong kinh kịch và vai nữ không được coi trọng.

Tuy nhiên, trong thời nhà Nguyên, để tôn vinh vai nữ trong nghệ thuật kinh kịch này, kinh kịch Trung Quốc đã phát triển thêm khía cạnh phê phán về đời sống và các vấn đề xã hội. Lúc đó, nó được gọi là Nam Kí hoặc Truyền Kỳ, và được đổi tên thành Côn Khúc dưới thời nhà Minh.

Tuy tiền thân của kinh kịch đã tồn tại từ rất lâu trong lịch sử Trung Quốc, nhưng chỉ đến thời vua Càn Long của nhà Thanh, nghệ thuật này mới thực sự hoàn chỉnh và phát triển.

Lịch sử diễn kinh kịch ngày xưa

Lịch sử kể lại rằng để chuẩn bị cho sinh nhật thứ 80 của vua, 4 đoàn Huy Kịch lớn nhất lúc đó đã được mời vào cung. Ban đầu, loại hình này chỉ biểu diễn trước vua và trong triều đình, nhưng sau đó đã trở thành một phần của công chúng. Dần dần, Huy Kịch (kịch của người An Huy) truyền thống đã kết hợp với giai điệu của hán kịch, tạo nên một loại hình mới hoàn chỉnh được gọi là kinh kịch. Các nhà sử học cho biết kinh kịch đã hoàn chỉnh vào năm 1845.

Ban đầu, kinh kịch Trung Quốc chỉ bao gồm nhào lộn đơn giản, nhưng sau đó, yếu tố võ thuật ngày càng được tích hợp nhiều hơn. Thậm chí, nhiều diễn viên võ thuật trong điện ảnh ngày nay đã bắt đầu từ kinh kịch.

Kiểm Phổ – Mặt Nạ Kinh Kịch Trung Quốc Nét Đặc Sắc Nhất Trong Nghệ Thuật Kinh Kịch Trung Hoa

Nếu phải chọn điều gì làm thu hút nhất trong nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc, đó chính là “Kiểm Phổ” – những chiếc mặt nạ “biết nói”.

Trong mọi vở diễn kinh kịch Trung Quốc, tất cả các diễn viên đều phải đội mặt nạ hoặc trang điểm rất công phu. Có thể bạn nghĩ rằng vì vậy các diễn viên sẽ không thể thể hiện cảm xúc và vở diễn sẽ trở nên nhàm chán, nhưng đó chính là điểm độc đáo của kinh kịch.

Có rất nhiều loại mặt nạ kinh kịch Trung Quốc. Từ những loại được vẽ trực tiếp lên mặt diễn viên đến những loại được chế tác từ gỗ rất tinh xảo. Bằng cách kết hợp màu sắc và các nét vẽ, kinh kịch giúp khán giả dễ dàng nhận biết vai diễn và thậm chí tính cách của nhân vật. Ví dụ, mặt nạ màu đỏ thường thể hiện tính trung thành, màu xanh biểu thị tính kiên cường và can đảm, màu trắng thể hiện tính gian trá. Bằng các đường nét, bạn có thể đoán được nhân tướng của nhân vật qua cặp mắt, lông mày, râu… Người Trung Quốc đã áp dụng nguyên lý nhân tướng học để mô phỏng nhân vật một cách rõ nét mà không cần diễn viên phải thể hiện quá nhiều.

Các loại kiểm phổ trong kinh kịch Trung Quốc

Ngoài ra, Kiểm Phổ còn giúp nhân vật mở rộng vai diễn của mình. Các diễn viên nam có thể hoàn toàn hóa thân thành vai nữ và ngược lại, hoặc thậm chí họ có thể hóa thân thành các con vật để tạo đặc điểm riêng cho vai diễn, nhằm khắc họa câu chuyện từ nhiều góc độ khác nhau.

Việc sử dụng Kiểm Phổ một cách hiệu quả sẽ giúp diễn viên thành công trong việc thể hiện vai diễn của mình. Việc tạo ra mặt nạ kinh kịch đúng chuẩn đòi hỏi sự khéo léo của nghệ nhân và nhiều giờ làm việc sáng tạo.

Thực sự, Kiểm Phổ có thể được coi là những chiếc mặt nạ “biết nói” trong nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc. Mỗi chiếc mặt nạ đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn cụ thể hơn về Kinh Kịch là gì và khám phá sự độc đáo và kỳ công của nghệ thuật này. Hãy truy cập ngay hefc.edu.vn để khám phá thêm những nét văn hóa thú vị khác của Trung Quốc.

HEFC