Nghi lễ di quan, động quan là gì?

Bạn đã từng nghe về nghi lễ di quan, động quan chưa? Trước ngày di quan, động quan, con cái và dâu rể thường tụ tập quanh ao liệm quan suốt đêm. Điều này có ý nghĩa để tưởng nhớ và kỷ niệm đến những người đã khuất. Phường nhạc bát cùng âm kèn giải cũng thường ở lại để khóc mướn cho tang gia.

Lễ di quan, động quan là gì?

Lễ Chuyển Cửu là việc xoay quan tài một vòng. Trong trường hợp nhà cửa chật hẹp, người nhà sẽ phải làm lễ rước hồn Bạch đi quanh nhà để đảm bảo rằng linh hồn không lạc đường khi trở về.

Ngày động quan, di quan – Ngày Phát Dẫn

Ngày động quan, di quan còn được gọi là “Ngày phát dẫn”. Nếu cha mất, con trai đứng đầu sẽ chống gậy tre. Nếu mẹ mất, người chồng sẽ chống gậy vông. Trong trường hợp cả hai đều không có mặt, trách nhiệm này sẽ được giao cho con trai cả thứ tự.

Trong ngày di quan, nhà đòn đóng vai trò quan trọng vì họ là người thực hiện chính trong lễ di quan, động quan. Do đó, tang gia rất coi trọng những người này. Trước khi di quan, tang gia phải chuẩn bị những tờ bạc lớn đặt dưới ly rượu thưởng cho các đạo tỳ khiêng quan tài mà không làm đổ rượu. Mục đích của việc này là để đảm bảo linh hồn không gặp trở ngại khi ra đi.

Thông thường, trong lễ di quan, nhà đòn sẽ có hai thần tướng làm bằng giấy. Họ có hình dạng đáng sợ nhằm dẫn đường cho linh hồn. Nhiều người cho rằng chúng là biểu tượng của thiên thần và ác quỷ. Sau đó, có hai người khiêng và một bức hoành vải trắng đề 4 chữ:

• Đối với cha mất: “Hổ Sơn Vân Ám”
• Đối với mẹ mất: “Di Lĩnh Vận Mê”

Ở hai bên đều treo lồng đèn ghi tước hiệu và chức danh của người chết. Tấm minh tinh được làm bằng vải đỏ và ghi chức tước, họ tên của người chết. Tấm này treo vào một cành tre hoặc tháp để các người khiêng có thể tiện lợi. Bên dưới tấm minh tinh còn ghi 4 chữ “Quỷ – Khốc – Linh – Thính”. Sau tấm minh tinh, nhà đòn sẽ bày bàn hương với lư nhang, cắm đèn cầy, đặt hoa vạn thọ và mâm trái ngũ quả. Kế đến là thực án bày tam sên hoặc heo quay bánh trái.

Đi trước bàn hương là các con trai, người đại diện mang di ảnh và người cầm chén cơm chống gậy để giúp việc giật lùi áo quan cho đến khi đưa lên Linh Xa.

Sau bàn hương là đội kèn tây và kèn ta, rồi đến Linh Xa (xe đòn) để đặt hồn Bạch (hoặc di ảnh). Tang gia sẽ đi sau. Kế đến là thân bằng cố hữu của tang gia sẽ đi đưa tiễn.

Lưu ý: Theo quan niệm của ông cha, sau đám tang, cặp đèn cầy bái quan sẽ được giữ lại. Đèn cầy này có nhiều công dụng như trị khóc ở trẻ em và ổn định bất hòa trong gia đình.

Trong quá trình động quan, người đại diện của nhóm đạo tỳ sẽ thắp hương và đèn khấn bái trước quan tài. Các đạo tỳ khác sẽ phải quỳ lạy cung kính theo lệnh của người đại diện. Sau khi thực hiện lễ khấn bái, động quan sẽ được tiến hành.

Khi quan tài được khiêng ra khỏi cửa, trong nhà phải đập bể một số đồ dùng như nồi niêu làm bằng đất để tạo ra tiếng động lớn để đuổi tà ma khỏi nhà.

Trên đường đến nghĩa trang, tang gia sẽ rải giấy tiền vàng mã nhằm hối lộ cho quỷ dữ, tránh quan tài trở nặng khó di chuyển.

=> Xem thêm tại HEFC.

Được chỉnh sửa bởi HEFC. Đăng ký khóa học văn hóa Việt tại HEFC để khám phá thêm nhiều điều thú vị về văn hóa Việt Nam.