Vitamin A là một loại vitamin quan trọng cho sức khỏe. Nó không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn có nhiều lợi ích khác cho cơ thể. Dưới đây là những thông tin cần biết về cách sử dụng và liều lượng của vitamin A.
Cách sử dụng
Vitamin A thường được dùng dưới dạng viên nang uống. Tuy nhiên, nếu có hội chứng kém hấp thu, có thể tiêm bắp.
Liều lượng
Thiếu vitamin A
- Người lớn và trẻ em từ 8 tuổi trở lên:
- Uống 100,000 đơn vị quốc tế (đvqt) vitamin A mỗi ngày trong 3 ngày đầu.
- Sau đó, uống 50,000 đvqt mỗi ngày trong 2 tuần.
- Tiếp theo, uống 10,000 – 20,000 đvqt mỗi ngày trong 2 tháng.
- Nếu không thể uống chế phẩm, hoặc có hội chứng kém hấp thu, có thể tiêm bắp:
- Người lớn và trẻ từ 8 tuổi trở lên: uống 100,000 đvqt mỗi ngày trong 3 ngày đầu.
- Trẻ em từ 1 – 8 tuổi: tiêm bắp 17,500 – 35,000 đvqt mỗi ngày trong 10 ngày.
- Trẻ dưới 1 tuổi: tiêm bắp 7,500 – 15,000 đvqt mỗi ngày trong 10 ngày.
- Để duy trì điều trị, có thể uống chế phẩm đa sinh tố:
- Người lớn và trẻ từ 8 tuổi trở lên: uống chế phẩm chứa 10,000 – 20,000 đvqt vitamin A mỗi ngày.
- Trẻ em dưới 8 tuổi: uống chế phẩm chứa 5,000 – 10,000 đvqt vitamin A mỗi ngày trong 2 tháng.
- Trẻ nhẹ cân cũng cần bổ sung vitamin A, nhưng liều lượng chính xác chưa được xác định.
Khô mắt
- Ở người lớn và trẻ em: WHO khuyến cáo:
- Dùng 3 liều vitamin A.
- Liều thứ nhất uống ngay sau khi được chẩn đoán.
- Liều thứ hai uống vào ngày hôm sau.
- Liều thứ ba uống ít nhất 2 tuần sau.
- Liều khuyến cáo là 50,000 đvqt cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, 100,000 đvqt cho trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi, và 200,000 đvqt cho người lớn và trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên.
Vì vitamin A liều cao có thể gây quái thai, phụ nữ đang mang thai thường chỉ được điều trị khô mắt với liều thấp hơn. Liều do WHO khuyến cáo để điều trị quáng gà hoặc vết Bitot trong phụ nữ mang thai là 5,000 – 10,000 đvqt uống mỗi ngày trong ít nhất 4 tuần. Một cách khác, có thể cho liều hàng tuần không vượt quá 25,000 đvqt. Nếu bị khô mắt nặng (như loét giác mạc), mù có thể xảy ra trong vòng 24 – 48 giờ ở đa số người bệnh. Trong trường hợp này, dùng vitamin A liều cao, bất kể có mang bầu hay không, với liều đầu là 200,000 đvqt vitamin A ngay khi được chẩn đoán, liều thứ hai vào ngày sau, và liều thứ ba ít nhất 2 tuần sau.
Ở các nước đang phát triển, thiếu vitamin A là một vấn đề phổ biến. Để phòng ngừa nhuyễn giác mạc và mù, đã có chương trình bổ sung vitamin A từ 50,000 – 200,000 đvqt cho trẻ em cách nhau 4 – 6 tháng.
Chương trình bổ sung vitamin A tại Việt Nam
Ở Việt Nam, chương trình bổ sung vitamin A liều cao đã được triển khai cho trẻ em từ 6 – 36 tháng tuổi. Trẻ em uống theo đợt chiến dịch, mỗi năm có 2 đợt. Viên nang chứa 200,000 đvqt.
- Từ 6 – 12 tháng tuổi: uống 1/2 viên nang mỗi 6 tháng, uống 1 lần.
- Từ 13 – 36 tháng tuổi: uống 1 viên nang mỗi 6 tháng, uống 1 lần.
Ngoài ra, có những trường hợp đặc biệt cần bổ sung vitamin A theo chỉ định của bác sĩ:
- Bà mẹ sau khi sinh con: uống 1 viên nang.
- Trẻ dưới 5 tuổi mắc các bệnh có nguy cơ thiếu vitamin A (sởi, ỉa chảy kéo dài, viêm đường hô hấp cấp, suy dinh dưỡng nặng):
- Trẻ dưới 1 tuổi: uống 1/2 viên nang (khoảng 3 – 4 giọt).
- Trẻ từ 1 tuổi trở lên: uống 1 viên nang.
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ nên được uống 50,000 đvqt (khoảng 2 giọt).
