Trong lĩnh vực Công nghệ thông tin, mạng là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong mọi doanh nghiệp và tổ chức. Mọi quy trình vận hành, quản lý, giao tiếp và cộng tác đều phụ thuộc vào mạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm “mạng” là gì, các loại mạng và ứng dụng của chúng trong cuộc sống. Hãy cùng khám phá nhé!
Mạng là gì?
Mạng là sự kết nối giữa hai hoặc nhiều máy tính nhằm chia sẻ tài nguyên (như máy in và đĩa CD), trao đổi tệp tin và giao tiếp với nhau. Các máy tính trong mạng có thể được kết nối qua dây cáp, đường dây điện thoại, sóng radio, vệ tinh hoặc tia hồng ngoại.
Có hai loại mạng phổ biến như sau:
– Mạng cục bộ (LAN)
– Mạng diện rộng (WAN)
Ngoài ra, còn có các loại mạng khác như Mạng khu vực đô thị (MAN), Mạng cục bộ không dây (WLAN) và Mạng không dây diện rộng (WWAN).
Lợi ích của mạng
– Chia sẻ tài nguyên: Người dùng có thể chia sẻ các tài nguyên như file, thư mục, âm nhạc, hình ảnh, video…
– Giảm chi phí và dễ dàng cài đặt phần mềm sử dụng theo nhóm: Bằng cách mua phần mềm bản quyền và sử dụng chung trong nhóm, ví dụ như gói phần mềm Office 365 của Microsoft kết hợp với gói Skype Business. Ngoài ra, còn giảm chi phí triển khai máy in, máy scan…
– Nâng cao bảo mật: Chia sẻ thư mục dùng chung, phân quyền theo phòng ban, chức vụ…
– Giao tiếp thông qua chat, mail, video call…
Phân loại mạng
Mạng có thể được phân loại theo quy mô và mục đích sử dụng. Quy mô mạng được xác định bằng khu vực địa lý và số lượng máy tính. Dưới đây là 5 loại mạng chính:
1. Mạng khu vực cá nhân (PAN – Personal Area Network)
Đây là loại mạng nhỏ nhất và đơn giản nhất, PAN bao gồm một modem không dây, một hoặc nhiều máy tính, điện thoại, máy in, máy tính bảng và các thiết bị giải trí cá nhân khác. Mạng này chỉ phục vụ cho một cá nhân trong một tòa nhà duy nhất. PAN thường được sử dụng trong văn phòng hoặc các khu dân cư nhỏ, và được quản lý bởi một người hoặc một tổ chức thông qua một thiết bị duy nhất.
2. Mạng cục bộ (LAN – Local Area Network)
LAN là loại mạng phổ biến, đơn giản và nguyên bản nhất. Mạng LAN kết nối các nhóm máy tính và thiết bị điện áp thấp với nhau trong khoảng cách ngắn (trong một tòa nhà hoặc giữa hai hoặc ba tòa nhà gần nhau) để chia sẻ thông tin và tài nguyên. Các công nghệ quan trọng tham gia mạng LAN là Ethernet và Wi-Fi. Ví dụ về mạng LAN là mạng gia đình, trường học, thư viện, văn phòng… Sử dụng bộ định tuyến, mạng LAN có thể kết nối với mạng diện rộng (WAN) để truyền dữ liệu nhanh chóng và an toàn.
3. Mạng diện rộng (WAN – Wide Area Network)
WAN là loại mạng máy tính kết nối các máy tính trên một khoảng cách địa lý lớn thông qua một đường truyền dùng chung. Nó không giới hạn ở một địa điểm duy nhất mà mở rộng ra nhiều địa điểm. WAN cũng có thể được mô tả là một tập hợp các mạng LAN giao tiếp với nhau. Ví dụ phổ biến nhất về WAN là Internet.
4. Mạng cục bộ không dây (WLAN – Wireless Local Area Network)
WLAN là loại mạng máy tính hoạt động như một mạng cục bộ thông thường, nhưng sử dụng công nghệ không dây như Wi-Fi. Mạng này không yêu cầu thiết bị giao tiếp qua cáp vật lý như trong mạng LAN, mà cho phép các thiết bị giao tiếp không dây. Ví dụ phổ biến nhất về WLAN là Wi-Fi.
5. Mạng khu vực đô thị (MAN – Metropolitan Area Network)
MAN lớn hơn mạng LAN nhưng nhỏ hơn mạng WAN. Đây là loại mạng máy tính kết nối các máy tính trên một khoảng cách địa lý thông qua một đường truyền thông tin chung qua thành phố, thị trấn hoặc khu vực đô thị. Ví dụ về MAN là mạng trong các thị trấn, thành phố, khu vực lớn với nhiều tòa nhà…
Ứng dụng mạng trong cuộc sống
Mạng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các tổ chức, doanh nghiệp và thậm chí trong cuộc sống cá nhân. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của mạng:
- Chia sẻ thông tin và tài nguyên: Mạng cho phép các doanh nghiệp có các phòng ban ở các địa điểm khác nhau chia sẻ thông tin một cách hiệu quả. Các máy tính kết nối vào mạng có thể truy cập vào các chương trình và phần mềm từ bất kỳ máy tính nào. Mạng cũng cho phép chia sẻ các thiết bị vật lý như máy in và máy scan giữa các người dùng khác nhau.
- Truy xuất thông tin từ xa: Nhờ mạng, người dùng có thể dễ dàng truy xuất thông tin từ xa. Thông tin được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu từ xa và người dùng có quyền truy cập thông qua các hệ thống thông tin như World Wide Web.
- Giao tiếp nhanh chóng giữa các cá nhân: Hiện nay, mạng không chỉ tăng tốc độ giao tiếp mà còn tăng khối lượng thông tin truyền đi. Người ta có thể dễ dàng cho hai hoặc nhiều nhân viên làm việc từ xa trên cùng một dự án thông qua việc chia sẻ vùng làm việc qua mạng.
- Hệ thống tin cậy: Bằng cách sử dụng mạng, dữ liệu quan trọng có thể được lưu trữ tại nhiều vị trí. Nếu xảy ra sự cố tại một nguồn, hệ thống vẫn tiếp tục hoạt động và dữ liệu vẫn có sẵn từ các nguồn khác. Nếu một máy tính gặp lỗi hoặc sự cố, dữ liệu có thể được khôi phục từ các máy tính khác trong mạng. Nhờ vậy, dữ liệu được bảo mật trên mạng.
Sự khác biệt giữa mạng và Internet
Mạng và Internet là hai thuật ngữ thường bị nhầm lẫn. Dưới đây là sự khác biệt giữa hai khái niệm này:
Mạng công cộng và mạng riêng khác nhau như thế nào?
Mạng công cộng là một loại mạng cho phép bất kỳ ai cũng có thể kết nối vào, ví dụ như mạng Wi-Fi công cộng ở nơi công cộng. Chính Internet cũng được coi là một mạng công cộng.
Mạng riêng (Private Network) giới hạn quyền truy cập vào mạng. Các mạng này được cấu hình và tạo ra trong gia đình, văn phòng và trường học. Chỉ những hệ thống và thiết bị được cho phép trong phạm vi hạn chế của tòa nhà mới có thể truy cập mạng này. Mạng riêng có quản trị viên cấu hình, duy trì và quản lý quyền truy cập và bảo mật.
Tham khảo: HEFC
Theo chia sẻ của HEFC
