Hoàng hậu và Phi tần

Hậu cung của triều đại Nhà Thanh được chia thành ba cấp bậc chính: Hoàng hậu (thê, chính thất), Phi tần (thiếp, trắc thất) và các Tiểu chủ (tỳ thiếp). Các Hoàng hậu là những người “chủ tử” trong Hậu cung, được hầu hạ bởi Thái giám và Cung nữ. Sau khi nhập cung và nhận sắc phong từ Hoàng đế, họ sẽ sống cả đời trong Hậu cung, trừ một số trường hợp đặc biệt. Hoàng hậu đích thực là người thống lĩnh Hậu cung, quản lý tất cả các Phi tần, Nữ quan, Thái giám và Cung nữ, tuy nhiên quyền này thường được chuyển cho một Phi tần đắc sủng. Hoàng hậu cũng được coi là mẹ của tất cả các Hoàng tử và Công chúa trong Hoàng cung.

Tiểu chủ

Các Tiểu chủ là những Tú nữ được sắc phong khi mới nhập cung hoặc là những Thị thiếp (tỳ thiếp không có danh phận) của các Hoàng đế trước khi đăng cơ. Họ có địa vị thấp hơn bậc Tần và thường chỉ ở tại các cung điện nhỏ hoặc phòng ốc trong Hậu cung. Khi Hoàng đế chọn Tiểu chủ nào để ngủ cùng, họ sẽ được đưa tới Cung Càn Thanh bằng “Ngự Liễn” (kiệu của vua). Con cái của Tiểu chủ sẽ được những người danh phận cao hơn trong Hậu cung nuôi dưỡng. Không có giới hạn về số lượng Tiểu chủ và họ không được gọi là “nương nương”.

Thái thượng hoàng

Ngôi vị Thái thượng hoàng (Thượng Hoàng) trong triều đình phong kiến mang nghĩa là “vua bề trên”. Thông thường, Thái thượng hoàng là một vị hoàng đế đã nhường ngôi cho con trai, cháu trai hoặc em trai, nhưng vẫn giữ quyền lực tối cao. Đây là trường hợp của các vua nhà Trần, Mạc Thái Tổ và Hồ Quý Ly ở Việt Nam, cũng như các vua nhà Tống và Thanh Cao Tông ở Trung Quốc.

Thái Hậu và Thái Phi

Thái hậu là mẹ đẻ của Hoàng Đế sau khi được sắc phong hoặc thụy phong. Thái hậu có quyền lực lớn hơn Hoàng hậu nhưng thường không trực tiếp tham gia vào các hoạt động của Hậu cung. Nếu Hoàng hậu không phải là mẹ ruột của Hoàng đế, Thái hậu sẽ được phong là Mẫu Hậu Hoàng thái hậu. Trái lại, nếu Phi tần của Hoàng Đế đời trước không phải là mẹ đẻ của Hoàng đế hiện tại, các vị này được phong một trong các danh hiệu khác như Hoàng quý thái phi, Thiên Hậu, Võ Hậu, Quý thái phi, Thái phi, Thái tần…

Phi tần, Cung nữ và Quận Chúa

Phi tần là vợ lẽ của Hoàng Đế, trong khi Cung nữ là những người được bán hoặc tuyển chọn để hầu hạ Hoàng Đế và các Chủ tử trong cung. Quận Chúa là em gái của vua hoặc các hoàng đế đời trước, nhưng họ không có quyền hành nhất định trong cung. Cả Cung nữ và Quận Chúa đều không có quyền cai quản hậu cung.

Tài nhân và Thê thiếp

Tài nhân là các phi tần của vua hoặc các con gái của hành tỉnh chủ được đưa vào cung với mong muốn kết thân với vua nhằm trục quyền hưởng lợi. Vai trò của Tài nhân phụ thuộc vào triều đại và có thể là hầu hạ hoặc đưa lời khuyên giúp vua quản lý đất nước. Thê thiếp là vợ chính thức của các Hoàng tử và Thái tử, và được chia thành Phúc tấn (vợ cả) và Trắc Phúc tấn (vợ lẽ).

Tài nguyên hình ảnh

Được chỉnh sửa bởi HEFC. Xem thêm thông tin tại hefc.edu.vn.