Giới thiệu về Vi Sinh Vật

Khái niệm

Vi Sinh Vật (VSV) là những sinh vật đơn bào siêu nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Phân loại

Vi Khuẩn

Khái niệm:

Vi Khuẩn (VK) là những SV đơn bào không có nhân điển hình.

Cấu tạo:

• Nhân (vùng nhân): Không có màng bao bọc, chỉ chứa 1 phân tử ADN dạng vòng.
• Nguyên tương (bào tương): Là dung dịch lỏng với 80% là nước, được tạo thành từ prôtêin và rARN.
• Màng nguyên tương (màng sinh chất): Có chức năng trao đổi chất và bảo vệ tế bào.
• Vách (thành tế bào): Là khung quy định hình dạng của tế bào.
• Nha bào (bào tử): Là hình thức chuyển thể của một số VK trong điều kiện không thuận lợi.

Hoạt động sống của VK:

VK có khả năng dinh dưỡng, hô hấp, chuyển hóa và sinh sản như các VSV khác.

• Chuyển hóa của VK: VK sử dụng hệ thống men để chuyển hóa. Trong quá trình chuyển hóa, VK cũng tổng hợp một số chất độc và chất có tác dụng kháng sinh.
• Hô hấp của VK: VK có hai loại hô hấp: hiếu khí (có oxy) và kị khí (không có oxy).
• Sinh sản của VK: VK sinh sản theo kiểu trực phân, mỗi tế bào phân chia thành 2 tế bào mới.
• Sự phát triển của VK: VK phát triển qua 4 giai đoạn: thích ứng, tăng theo hàm số mũ, dừng tối đa và suy tàn.

Virus

Khái niệm:

Virus là thực thể không có cấu tạo tế bào, kích thước siêu nhỏ. Virus nhân lên nhờ bộ máy tổng hợp của tế bào và sống kí sinh bắt buộc.

Cấu tạo:

• Lõi axit nuclêic: Chứa ADN hoặc ARN.
• Vỏ bọc prôtêin (Capsit): Bảo vệ axit nuclêic, cấu tạo từ các đơn vị prôtêin gọi là capsôme.
• Hình dạng của virus: xoắn ốc, hình khối,…

Một số virus có vỏ ngoài với các gai glicôprôtêin giúp virus bám lên bề mặt tế bào. Virus không có vỏ ngoài được gọi là virus trần.

Sinh sản của virus:

Chu trình sinh sản của virus bao gồm 5 giai đoạn: hấp phụ, xâm nhập, sinh tổng hợp, lắp ráp và phóng thích.

Sự phân bố vi sinh vật trong tự nhiên

VSV có mặt khắp nơi trong tự nhiên, từ đất, nước, không khí cho đến cây cối, thức ăn và trên đồ vật khác nhau.

Vi sinh vật trong đất

Đất là môi trường rất thích hợp cho VSV phát triển. Trong đất có nhiều loại VSV, đa số không gây bệnh và có tác dụng làm cho đất màu mỡ. Tuy nhiên, một số VK gây bệnh như trực khuẩn uốn ván và than có thể tồn tại lâu trong đất.

Vi sinh vật trong nước

Nước cung cấp môi trường sinh sống cho VSV, và số lượng và chủng loại VSV phụ thuộc vào nguồn gốc nước. Nước ao, hồ, sông, suối thường bị ô nhiễm và có nhiều VSV hơn so với nước mưa và nước ngầm.

Vi sinh vật trong không khí

Không khí không phải là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của VSV. Tuy nhiên, có VSV trong không khí do bụi hoặc do người bài tiết ra khi ho, hắt hơi…

Vi sinh vật trong cơ thể người lành

• Vi sinh vật trên da: Da có nhiều VSV, đa số không gây bệnh. Tuy nhiên, một số điều kiện nhất định có thể khiến chúng gây bệnh. Vùng da đầu, mặt, nách, kẻ ngón tay, chân có nhiều VSV hơn, trong khi da bụng, bắp chân, tay ít VSV hơn.
• Vi sinh vật trong đường tiêu hóa: Miệng chứa nhiều VSV, đồng thời cả dạ dày, ruột non và đại tràng cũng có tồn tại VSV.
• Vi sinh vật trong đường hô hấp: Đường hô hấp trên có chứa các loại VSV như tụ cầu, phế cầu, đa số không gây hại nhưng có thể gây viêm họng, viêm phế quản khi cơ thể suy yếu.
• Vi sinh vật trên bộ máy sinh dục: Trong điều kiện bình thường, không có VK gây bệnh, nhưng khi vệ sinh không tốt, các VK này có thể gây bệnh phụ khoa ở phụ nữ.

Các phương pháp diệt khuẩn

Phương pháp hóa học

• Chất tẩy uế và chất sát trùng có khả năng giết VK gây bệnh và ức chế sự phát triển của VK. Tuy nhiên, chỉ sử dụng chất tẩy uế cho các bề mặt đồ dùng vì chúng có thể gây tác động đến cơ thể.
• Kháng sinh là thuốc có tác dụng diệt khuẩn hoặc ức chế sự phát triển của VK. Chỉ sử dụng kháng sinh khi nhiễm VK mới.

Phương pháp lý học

• Nhiệt độ: Nhiệt độ tác động trên VK, quá lạnh hoặc quá nóng đều có thể tiêu diệt VK. Đun sôi nước là một phương pháp đơn giản để khử trùng, trong khi phơi khô thức ăn giúp cất giữ.
• Ánh sáng mặt trời và tia cực tím: Ánh sáng mặt trời và tia tử ngoại có tác dụng khử trùng. Mở cửa để ánh sáng chiếu vào trong nhà cũng là một cách để làm sạch không khí. Đèn cực tím cũng có thể được sử dụng để khử trùng.

Để biết thêm thông tin về vi sinh vật và cách phòng bệnh, hãy ghé thăm trang web HEFC.

Dịch bởi HEFC.