1. Pascal – Sự Ra Đời và Tính Đặc Trưng
1.1 Pascal: Ngôn Ngữ Lập Trình Cấp Cao Đầy Ý Nghĩa
Pascal là một ngôn ngữ lập trình cấp cao được phát triển vào năm 1970 bởi nhà khoa học Nicholas Emil Wirth từ Thụy Điển. Ông đã đặt tên ngôn ngữ này theo tên của một nhà toán học, triết gia và nhà vật lý người Pháp, Blaise Pascal, như một sự tưởng nhớ đến đóng góp vĩ đại của ông cho lĩnh vực khoa học.
Pascal không chỉ là một ngôn ngữ lập trình độc lập hoàn toàn, mà còn được phát triển từ ngôn ngữ ALGOL 60. Nicholas Wirth đã đưa ra một đề xuất táo bạo, đó là phát triển ngôn ngữ Pascal từ hệ thống ALGOL 60 sẵn có từ năm 1960, nhưng ý kiến này không nhận được sự đồng thuận.
Ông tiếp tục nghiên cứu và đã chọn hướng đi khác biệt hoàn toàn so với các hướng ban đầu. Thay vì dựa trên nền tảng ngôn ngữ máy tính có sẵn, ông đã phát triển ngôn ngữ lập trình Pascal độc lập vào năm 1970. Pascal nhanh chóng trở nên mạnh mẽ và góp phần vào sự phát triển vượt bậc của máy tính mini vào thời điểm đó.
2. Ưu Nhược Điểm Của Pascal
Pascal là một ngôn ngữ lập trình độc lập, giúp khắc phục những hạn chế của các ngôn ngữ lập trình trước đó. Tuy nhiên, Pascal cũng tồn tại một số nhược điểm.
2.1 Ưu Điểm Của Pascal
- Pascal là ngôn ngữ lập trình có cấu trúc, dễ dàng phân tích, nghiên cứu và học tập.
- Có khả năng tạo ra các chương trình hiệu quả, rõ ràng và tương đối an toàn.
- Pascal có thể biên dịch thành nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau.
- Có thể sử dụng Pascal trên nhiều nền tảng, hệ thống máy tính khác nhau thông qua các thao tác biên dịch và chuyển đổi.
- Hỗ trợ định hướng đối tượng (OOP – object oriented programming).
2.2 Nhược Điểm Của Pascal
- Có thể chuyển đổi không rõ ràng một số đối tượng trong tập hợp phức tạp và có tính liên quan mật thiết với nhau.
- Dễ dàng bị tấn công vì cấu trúc tương đối đơn giản, độ lặp lại cao, chỉ cần một điều chỉnh nhỏ cũng ảnh hưởng đến toàn bộ tập hợp.
- Khả năng kiểm soát dừng lại ở mức trung bình.
3. Đặc Điểm Đối Với Ngôn Ngữ Lập Trình Pascal
Ngôn ngữ lập trình Pascal mang một số đặc trưng riêng, đáng chú ý như sau:
3.1 Các Phần Tử Cơ Bản Trong Pascal
Mỗi ngôn ngữ lập trình được xây dựng từ hệ thống ký hiệu riêng. Các quy tắc riêng được xác định với các hệ thống ký tự để tạo sự gắn kết trong các chương trình. Ngôn ngữ lập trình Pascal được xây dựng từ các phần tử cơ bản sau:
- Danh hiệu (identifiler): Là tên của các chương trình, hàm, biến,… trong Pascal. Đặc điểm đặc biệt của danh hiệu Pascal là luôn bắt đầu bằng chữ cái và có thể theo sau là chữ cái, chữ số hoặc gạch dưới không cố định.
- Từ khóa (Keyword): Là các từ đặc biệt sử dụng để xác định mục đích và chức năng của ngôn ngữ Pascal.
- Khoảng trắng và dấu chấm phẩy: Được sử dụng để tách biệt hai từ trong chuỗi và đánh dấu kết thúc của câu lệnh hoặc chương trình.
- Dấu móc và dấu nháy đơn: Được sử dụng cho các phần ghi chú thông tin và bao quanh một chuỗi.
- Toán tử và toán hạng: Được sử dụng để thực hiện các phép toán trong Pascal.
3.2 Cấu Trúc Chương Trình Pascal
Một chương trình Pascal tiêu chuẩn bao gồm phần khai báo và thân chương trình. Phần khai báo chứa các thông tin về biến và hàm, trong khi thân chương trình chứa mã lệnh thực tế.
3.3 Các Dạng Câu Lệnh Trong Chương Trình Pascal
Câu lệnh trong Pascal đa dạng và phong phú, phục vụ cho các mục đích khác nhau. Một số dạng câu lệnh phổ biến trong Pascal bao gồm:
- “readln()”: Đọc giá trị từ bàn phím hoặc file.
- “write()”: In giá trị ra màn hình hoặc ghi vào file.
- Các câu lệnh điều khiển và khai báo biến khác.
4. Các Biến Thể Của Pascal
Pascal có nhiều biến thể khác nhau, như:
- Pascal-P: Bộ công cụ chuyển mã được viết tại Zurich, giúp biên dịch ngôn ngữ lập trình thành hệ thống máy ảo và bộ giả lập.
- Object Pascal: Biến thể của Pascal với khả năng định hướng đối tượng phức tạp, được phát triển chủ yếu bởi Apple Computer.
- Turbo Pascal: Trình biên dịch nổi tiếng với khả năng mở rộng thuật toán và kết nối chương trình, dữ liệu.
5. Học Pascal Để Làm Gì?
Pascal là ngôn ngữ lập trình cơ bản trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Học về Pascal giúp bạn có những nền tảng tốt để trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong thời điểm hiện tại, Pascal không phải là ngôn ngữ lập trình thông dụng. Vì vậy, để tăng cơ hội tìm kiếm việc làm trong lĩnh vực này, bạn nên học thêm các ngôn ngữ lập trình khác như Python, C, C++, Java, JavaScript.
Khi bạn đã nắm vững nhiều ngôn ngữ lập trình đa dạng này, bạn có thể tích lũy kinh nghiệm và tìm kiếm công việc với mức lương hấp dẫn, như giảng dạy công nghệ thông tin, lập trình viên, kỹ sư công nghệ thông tin,… Mức lương cho các vị trí này có thể lên đến trên 1400 USD khi có kinh nghiệm từ 2 năm trở lên.
Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về Pascal và trả lời câu hỏi “Pascal là gì?”. Đừng quên theo dõi HEFC để không bỏ lỡ thông tin bổ ích và tìm hiểu thêm về lĩnh vực công nghệ thông tin.
