Thái Nguyên: Vị trí chiến lược trong vùng Trung Du Miền Núi phía Bắc Việt Nam

Tỉnh Thái Nguyên là một trong những trung tâm chính trị và kinh tế của khu vực Việt Bắc, cũng như của vùng Trung Du Miền Núi Đông Bắc. Nằm ở cửa ngõ giao lưu kinh tế xã hội giữa vùng Trung Du Miền Núi và vùng đồng bằng Bắc Bộ, Thái Nguyên tiếp giáp tỉnh Bắc Kạn về phía Bắc, tỉnh Vĩnh Phúc và Tuyên Quang về phía Tây, các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang về phía Đông và thủ đô Hà Nội về phía Nam. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 3.562,82 km².

Thái Nguyên có 9 đơn vị hành chính, gồm 2 thành phố, 1 thị xã và 6 huyện. Dân số của tỉnh Thái Nguyên vượt qua con số 1,2 triệu người, gồm 8 dân tộc sinh sống. Thành phố Thái Nguyên, thành phố Sông Công, thị xã Phổ Yên và các huyện Phú Bình, Đồng Hỷ, Võ Nhai, Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương có tổng cộng 180 xã, phường và thị trấn.

Với vị trí thuận lợi về giao thông, Thái Nguyên cách sân bay quốc tế Nội Bài 50 km, biên giới Trung Quốc 200 km, trung tâm Hà Nội 75 km và cảng Hải Phòng 200 km. Thái Nguyên cũng là một điểm nút giao thông quan trọng với hệ thống đường bộ, đường sắt và đường sông kết nối tới các tỉnh thành lân cận. Quốc lộ 3 nối Hà Nội đi Bắc Kạn, Cao Bằng và cửa khẩu Việt Nam-Trung Quốc. Quốc lộ 1B đi Lạng Sơn, quốc lộ 37 đi Bắc Ninh, Bắc Giang, Tuyên Quang. Thêm vào đó, còn có đường Hồ Chí Minh, đường vành đai 5, hệ thống đường sông Đa Phúc – Hải Phòng, đường sắt Thái Nguyên – Hà Nội – Kép, Lạng Sơn.

Tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên

Thái Nguyên có một địa hình không phức tạp so với các tỉnh trung du và miền núi khác, đây là một điểm thuận lợi của tỉnh. Khí hậu ở đây được chia thành 4 mùa rõ rệt: Xuân, Hạ, Thu và Đông. Lượng mưa trung bình hàng năm dao động từ 2.000 đến 2.500 mm, và tổng số giờ nắng trong năm dao động từ 1.300 đến 1.750 giờ. Nhìn chung, khí hậu của tỉnh Thái Nguyên rất thuận lợi cho phát triển ngành nông nghiệp và lâm nghiệp.

Tài nguyên khoáng sản của Thái Nguyên phong phú về chủng loại, là một lợi thế lớn trong việc phát triển ngành công nghiệp luyện kim và khai khoáng. Tỉnh có trữ lượng than lớn thứ hai trong cả nước, cũng như các loại kim loại như thiếc, chì, kẽm, vonfram, vàng, đồng, niken, thủy ngân. Ngoài ra, còn có khoáng sản và vật liệu xây dựng đáng kể, phục vụ cho sản xuất xi măng, đá ốp lát và vật liệu xây dựng. Thái Nguyên khuyến khích các dự án đầu tư chế biến sâu khoáng sản. Về than, có hơn 4 mỏ với trữ lượng trên 100 triệu tấn. Quặng sắt có 47 mỏ và điểm mỏ với trữ lượng gần 100 triệu tấn. Ti tan có 18 mỏ với trữ lượng thăm dò khoảng 18 triệu tấn. Thiếc có 3 mỏ với trữ lượng trên 13 triệu tấn. Vonfram có trữ lượng trên 110 triệu tấn. Về vật liệu xây dựng, có 2 mỏ sét với trữ lượng trên 80 triệu tấn, đá vôi xây dựng với trữ lượng 100 tỷ m3, và mỏ sét cao lanh với trữ lượng trên 20 triệu m3.

Tiềm năng về nông lâm nghiệp

Thái Nguyên được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu và đất đai, có nhiều khả năng phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp. Chè Thái Nguyên, đặc biệt là chè Tân Cương, là một sản phẩm nổi tiếng trên toàn quốc. Diện tích trồng chè là 21.361 ha, đứng thứ hai cả nước, tập trung ở 4 vùng: TP Thái Nguyên, huyện Đại Từ, Phú Lương, Đồng Hỷ, với sản lượng chè búp tươi trên 200.000 tấn/năm và hơn 30 cơ sở chế biến chè trên khắp tỉnh. Đồng thời, còn có trên 15 nghìn ha cây ăn quả các loại trồng tại tất cả các huyện, thành phố và thị xã. Thái Nguyên khuyến khích các dự án đầu tư chế biến sản phẩm từ hoa quả, nhằm giúp giải quyết tiêu thụ sản phẩm của các hộ nông dân. Diện tích rừng tỉnh Thái Nguyên rộng hơn 110 nghìn ha, trong đó rừng tự nhiên chiếm 73.383 ha, rừng trồng hơn 40.000 ha, đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho các nhà máy sản xuất và chế biến.

Về du lịch

Đất trời Thái Nguyên với nhiều danh lam thắng cảnh tự nhiên, như Hồ Núi Cốc, hang Phượng Hoàng và các di tích lịch sử như An toàn khu Việt Bắc – ATK, rừng Khuôn Mánh và di tích khảo cổ học thời kỳ đồ đá cũ ở huyện Võ Nhai. Ngoài ra, còn có các di tích kiến trúc nghệ thuật, chùa, đình, đền tại nhiều địa phương trong tỉnh, như Khu Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam, Khu di tích vua Lý Nam Đế, Đền Đuổm, chùa Hang, chùa Phủ Liễn, đền Xương Rồng, đền Đội Cấn. Hiện nay, Thái Nguyên đang quy hoạch đầu tư vào Khu du lịch Hồ Núi Cốc, khu du lịch hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà, Hồ Suối Lạnh và hệ thống khách sạn chất lượng cao đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Hạ tầng điện, nước, viễn thông

Việc cung cấp điện ổn định và chất lượng tại Thái Nguyên được đảm bảo thông qua 2 hệ thống: hệ thống điện lưới quốc gia và hệ thống điện mua từ Trung Quốc. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh cũng có 2 đơn vị cung cấp nước sạch: Công ty Cổ phần nước sạch Thái Nguyên và Nhà máy nước Yên Bình. Cả hai đơn vị này đảm bảo nguồn cung cấp nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất. Các dịch vụ bưu chính viễn thông cũng như giao thông (bao gồm đường bộ, đường sắt và đường thủy) đều phát triển thuận lợi tại Thái Nguyên.

Về đào tạo

Thái Nguyên là trung tâm đào tạo hàng đầu, nằm ở vị trí thứ 3 toàn quốc với 9 trường đại học. Trong đó, Đại học Thái Nguyên có 7 trường (Công nghiệp, Nông lâm, Sư phạm, Y dược, Khoa học, Kinh tế, Công nghệ thông tin), cùng với Đại học Việt Bắc và Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải. Tỉnh cũng có 12 trường cao đẳng, 8 trường trung cấp chuyên nghiệp và 30 trung tâm dạy nghề, đóng vai trò là trung tâm đào tạo và nghiên cứu, chuyển giao khoa học kỹ thuật. Mỗi năm, Thái Nguyên đào tạo trên 100 nghìn sinh viên với trình độ và tay nghề đáp ứng yêu cầu lao động kĩ thuật cho tỉnh cũng như các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.

Trung tâm Xúc tiến Đầu tư tỉnh Thái Nguyên