Sốt xuất huyết Dengue – hiểm họa mùa mưa

Hiện nay, bệnh sốt xuất huyết Dengue đang gây ra nhiều lo ngại trong cộng đồng. Triệu chứng của bệnh này thường giống với một số loại sốt virus thông thường, dễ khiến người bệnh không chú ý và bệnh có thể trở nặng, gây nhiều biến chứng và nguy hiểm đến tính mạng.

Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở Việt Nam, thường xuất hiện trong mùa mưa và có nguy cơ gây ra đợt dịch. Khi mắc bệnh, nếu người bệnh không nhận biết đúng, cho rằng đó chỉ là sốt virus thông thường, bệnh có thể trở nặng và gây ra nhiều biến chứng.

1- Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết Dengue

Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết Dengue là do một loại virus có tên là Dengue lây lan từ người sang người, thông qua muỗi đốt người. Virus Dengue có 4 type huyết thanh (DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4). Ở Việt Nam, cả 4 type huyết thanh này đều có mặt, điều này có nghĩa là một người đã mắc bệnh SXHD type 1 (DEN-1) vẫn có thể mắc các type huyết thanh khác.

Người bị nhiễm virus Dengue do muỗi đốt

Người bị nhiễm virus Dengue do muỗi đốt, qua vết đốt, virus từ tuyến nước bọt của muỗi sẽ vào máu người và gây bệnh SXHD. Có hai loại muỗi truyền bệnh SXHD là muỗi vằn (Aedes aegypti) và muỗi hổ châu Á (Aedes albopictus). Đặc biệt, muỗi vằn có thể đốt và hút máu cả ban ngày lẫn ban đêm, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối.

2- Triệu chứng bệnh sốt xuất huyết Dengue

Trước đây, chúng ta thường nghĩ rằng sốt xuất huyết Dengue chỉ xảy ra ở trẻ em vì hơn 90% trường hợp mắc bệnh này là trẻ dưới 15 tuổi. Tuy nhiên, gần đây, tình hình sốt xuất huyết Dengue ở Việt Nam ngày càng phức tạp, không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn người lớn.

Ở mọi độ tuổi, bệnh sốt xuất huyết Dengue thường trải qua 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là giai đoạn 1, trong giai đoạn này, triệu chứng bệnh thường rất khó phân biệt với các loại sốt virus thông thường. Bệnh thường bắt đầu với sốt cao, dao động từ 39 – 40 độ C trong 1 hoặc 2 ngày đầu. Sau đó, bệnh chuyển sang giai đoạn 2, từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt. Trong giai đoạn này, các triệu chứng nặng của bệnh bắt đầu xuất hiện như xuất huyết dưới da (ở mặt trước hai cẳng chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi), chảy máu cam, chảy máu chân răng, thậm chí xuất huyết nội tạng (đái máu hoặc rong kinh, kinh nguyệt kéo dài ở phụ nữ). Sau đó, bệnh chuyển sang giai đoạn 3 – giai đoạn hồi phục. Trong giai đoạn này, người bệnh hết sốt, thể trạng bắt đầu tốt dần lên, cảm giác thèm ăn trở lại, huyết áp ổn định và người bệnh đi tiểu nhiều. Các xét nghiệm cũng cho thấy số lượng tiểu cầu tăng dần lên và trở về trạng thái bình thường. Tuy vậy, những bệnh nhân nặng có thể phát triển biến chứng một cách khó lường từ giai đoạn này.

3- Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết Dengue

Biến chứng: Chảy máu mũi khi mắc sốt xuất huyết Dengue

Sốc

Biến chứng đầu tiên cần kể đến là sốc do mất máu và thoát huyết tương. Nguyên nhân là do virus Dengue khiến tính thấm mao mạch tăng, gây ra hiện tượng thoát huyết tương và làm cô đặc máu, dẫn đến sốc và máu bị đẩy ra ngoài. Nếu tình trạng này kéo dài, dịch huyết tương có thể ứ đọng trong màng não qua các thành mạch, gây phù não và các vấn đề về thần kinh, thậm chí dẫn đến tình trạng hôn mê. Thoát huyết tương cũng có thể xâm nhập vào đường hô hấp, gây viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm phổi hoặc phù phổi cấp. Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể đe dọa tính mạng.

Hạ huyết áp

Biến chứng gây tụt huyết áp đột ngột cũng là một nguy hiểm khác, xảy ra do mất máu và thoát huyết tương. Nếu không được xử trí kịp thời, biến chứng này có thể dẫn đến xuất huyết não và có thể gây tử vong.

Suy tim, suy thận

Các biến chứng trên có thể gây ra suy tim do chảy máu liên tục, làm cho tim không đủ máu cung cấp cho cơ thể. Một khi tim không đủ sức bơm máu, kết hợp với sự tràn dịch huyết tương gây ứ đọng trong màng tim, thận phải làm việc hết công suất để tiết huyết tương qua nước tiểu. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến suy thận cấp.

Biến chứng mắt

SXHD có thể dẫn đến hai biến chứng về mắt, đó là mù đột ngột do xuất huyết trong võng mạc, làm tổn thương mạch máu và làm giảm thị lực hoặc xuất huyết trong dịch kính mắt (dịch kính mắt là một loại chất nhầy trong mắt giúp con người nhìn rõ mọi vật). Khi xuất huyết xảy ra, lớp dịch này sẽ bị che phủ và hòa tan, khiến người bệnh gần như mù.

Biến chứng ở phụ nữ mang thai

Đối với phụ nữ đang mang thai, nếu bị sốt xuất huyết Dengue trong những ngày đầu mắc bệnh, cơ thể có thể trở nên sốt cao, khiến nhịp tim của thai nhi tăng. Trong những ngày tiếp theo, phụ nữ mang thai có nguy cơ giảm tiểu cầu dẫn đến hiện tượng chảy máu. Nếu bị sốt xuất huyết trong những tháng đầu của thai kỳ, phụ nữ mang thai rất dễ sẩy thai.

4- Hạn chế biến chứng khi mắc sốt xuất huyết Dengue

Khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết Dengue, đặc biệt là khi có người trong gia đình, tổ dân phố, làng xóm, hoặc thôn bản đã từng mắc bệnh, cần đến cơ sở y tế đảm bảo chất lượng để được khám và điều trị kịp thời. Đây có thể là thể bệnh nặng nhất, có thể gây ra nhiều biến chứng, thậm chí đe dọa tính mạng. Trong trường hợp được bác sỹ cho điều trị tại gia đình, cần được theo dõi thường xuyên nhiệt độ cơ thể và các hiện tượng xuất huyết (nếu có) cũng như các dấu hiệu bất thường khác. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức. Điều trị và theo dõi sốt xuất huyết Dengue tại gia đình cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ, đặc biệt cần lưu ý không sử dụng Aspirin để hạ sốt, chỉ nên sử dụng Paracetamol theo chỉ định của bác sỹ.

Nguồn: Báo SKĐS

HEFC đã chỉnh sửa và bổ sung thông tin cho bài viết này, vui lòng truy cập hefc.edu.vn để tìm hiểu thêm về sốt xuất huyết Dengue và các vấn đề sức khỏe khác.