Cộng Hòa Y-ê-men (Republic of Yemen)

Quốc kỳ Cộng hòa Y-ê-men

Vị Trí Địa Lý

Cộng hòa Y-ê-men nằm ở Trung Đông, trên bán đảo A-rập và giáp A-rập Xê-út, Ô-man, vịnh A-đen và biển Đỏ. Với vị trí chiến lược tại eo biển Bab el Mandeb – nối biển Đỏ và vịnh A-đen, Y-ê-men nằm trên một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới. Tọa độ: 15000 vĩ bắc, 48000 kinh đông.

Diện Tích và Khí Hậu

Diện tích của Y-ê-men là 527.970 km2. Khí hậu của đất nước này chủ yếu là sa mạc, nóng và ẩm dọc theo bờ biển phía tây, dịu hơn ở vùng núi phía tây do ảnh hưởng của gió mùa. Vùng sa mạc khắc nghiệt phía đông có thời tiết rất nóng và khô. Nhiệt độ trung bình vào tháng 1 là 14°C và tháng 7 là 27°C. Lượng mưa trung bình trong năm là 500 – 700 mm.

Địa Hình và Tài Nguyên Thiên Nhiên

Y-ê-men có vùng đồng bằng hẹp ven biển, phía sau là đồi và núi. Vùng trung tâm là sa mạc cao và dần dần trở nên sâu vào trong đất nước. Các tài nguyên thiên nhiên của Y-ê-men bao gồm dầu mỏ, cá, muối mỏ, cẩm thạch, than đá, vàng, chì, niken, đồng, cũng như đất đai màu mỡ ở phía tây.

Dân Số và Ngôn Ngữ

Dân số của Y-ê-men vào năm 2013 là khoảng 24.407.400 người. Các nhóm dân tộc chính tại đất nước này bao gồm người A-rập, người Nam Á và người châu Âu. Tiếng A-rập là ngôn ngữ chính được sử dụng, trong khi tiếng Anh cũng được sử dụng rộng rãi.

Lịch Sử

Y-ê-men có lịch sử lâu đời và được coi là một trong những nơi xuất hiện đầu tiên của nền văn minh cổ đại. Trước đây, Y-ê-men đã bị Bồ Đào Nha và sau đó là Thổ Nhĩ Kỳ xâm chiếm. Cuối thế kỷ 19, Anh thiết lập sự thống trị trên toàn bộ Nam Y-ê-men. Tranh chấp lãnh thổ giữa Anh và Thổ Nhĩ Kỳ đã kéo dài từ năm 1872 và năm 1914, sự xung đột này đã được giải quyết thông qua một hiệp ước định ranh giới giữa Bắc và Nam Y-ê-men. Năm 1934, Vương quốc Y-ê-men ký một hiệp ước với Anh để đảm bảo giữ nguyên hiện trạng ở cả Bắc và Nam. Sau đó, vào ngày 30/11/1967, Cộng hòa nhân dân Y-ê-men được thành lập ở phần Nam của đất nước, và vào ngày 26/9/1962, chế độ quân chủ bị lật đổ và Cộng hòa Arập Y-ê-men được thành lập ở phần Bắc. Ngày 22/5/1990, Nam và Bắc Y-ê-men hợp nhất và Cộng hòa Y-ê-men ra đời.

Tôn Giáo và Tổ Chức Nhà Nước

Y-ê-men có hai dạng đạo Hồi dòng Sunni và Shi’a. Tổ chức nhà nước của Y-ê-men bao gồm:

• Chính thể: Cộng hòa.
• Các khu vực hành chính: 17 vùng bao gồm Abyan, ‘Adan, Al Bayda’, Al Hudaydah, Al Jawf, Al Mahrah, Al Mahwit, ‘Ataq, Dhamar, Hadhramawt, Hajjah, Ibb, Lahij, Ma’rib, Sa’dah, San’a’, Ta’izz.
• Hiến pháp: Được thông qua ngày 16/5/1991 và sửa đổi vào ngày 29/9/1994.
• Cơ quan hành pháp: Tổng thống đứng đầu Nhà nước và Thủ tướng đứng đầu Chính phủ. Tổng thống được bầu trực tiếp theo phổ thông đầu phiếu với nhiệm kỳ 5 năm. Phó Tổng thống, Thủ tướng và các Phó Thủ tướng do Tổng thống bổ nhiệm. Quốc hội của Y-ê-men có 301 ghế được bầu theo phổ thông đầu phiếu với nhiệm kỳ 4 năm. Tòa án Tối cao là cơ quan tư pháp cao nhất của đất nước. Các cuộc bầu cử được tổ chức từ 18 tuổi trở lên theo phổ thông đầu phiếu. Các đảng phái chính của Y-ê-men bao gồm Đại hội chung của nhân dân (GPC), Đảng Xã hội Y-ê-men (YSP), Đảng Thống nhất Nasserite, Đảng Baath xã hội A-rập quốc gia, vv.

Kinh Tế

Y-ê-men là một trong những nước nghèo nhất tại Trung Đông. Nền kinh tế của đất nước này phụ thuộc nhiều vào thu nhập từ dầu mỏ, chiếm 25% GDP và 70% thu nhập của chính phủ. Từ năm 2006, Y-ê-men đã thực thi chính sách cải cách nhằm đa dạng hóa nền kinh tế, tăng cường đóng góp của khu vực phi dầu mỏ và thu hút đầu tư nước ngoài. Cơ cấu kinh tế của Y-ê-men gồm công nghiệp (39,3%), dịch vụ (51,1%) và nông nghiệp (9,7%). Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của đất nước này bao gồm dầu thô, cà phê, cá khô và cá muối, khí tự nhiên hóa lỏng. Còn các mặt hàng nhập khẩu bao gồm lương thực, gia súc, máy móc và thiết bị, hoá chất. Các đối tác thương mại chính của Y-ê-men là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, A-rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất.

Văn Hoá, Giáo Dục và Y Tế

Tỷ lệ người biết chữ ở Y-ê-men thuộc mức thấp ở châu Á. Mặc dù hiến pháp công nhận quyền được học tập của công dân, giáo dục vẫn còn ở mức độ lạc hậu do tình hình kinh tế chậm phát triển. Trẻ em ở đô thị đi học ở các trường công, trong khi trẻ em ở nông thôn thì theo học ở các trường Hồi giáo. Y-ê-men có hai trường đại học chính là Đại học Xa-na và Đại học A-đen thu hút nhiều sinh viên. Dịch vụ y tế của đất nước này rất kém, thiếu cán bộ y tế, thiết bị và thuốc men. Vấn đề dịch bệnh cũng phổ biến và tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong tương đối cao. Tuổi thọ trung bình của Y-ê-men là 61,64 tuổi, trong đó tuổi thọ nam là 58,1 tuổi và tuổi thọ nữ là 61,64 tuổi.

Thông Tin Về Đại Sứ Quán

Đại sứ quán Việt Nam tại A-rập Xê-út kiêm nhiệm Y-ê-men:

• Địa chỉ: Villa 23, Al Dhiyafah Str., Al Nuzha Area, Riyadh
• Số điện thoại: +966-1-4547887
• Số fax: +966-1-4548844

Đại sứ quán Y-ê-men tại Ma-lai-xi-a kiêm nhiệm Việt Nam:

• Địa chỉ: 7 Jalan Kedondong, Off Jalal Ampang Hilir, Kuala Lumpur 55000
• Số điện thoại: +60-3-42511793; 42522461; 42603145
• Số fax: +60-3-42511794

Article edited by HEFC. For more information, please visit HEFC.